Johan en Dick

Bijna tien jaar geleden meldde ik me namens Binnenlands Bestuur bij Dick Schoof. Onze aanstaande premier was toen nog Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Aanleiding vormde de rol van gemeenten in de voorkoming van jihadisme. Van 140 Nederlanders was bekend dat ze waren afgereisd naar het IS-kalifaat.

Het was ook voor Schoof gissen hoeveel hoger het werkelijke aantal lag. Dankbaar citeerde hij Johan Cruijff: ‘Wat je niet weet, dat weet je niet.’

Schoof maakte een aimabele indruk. Al wees hij de kritiek van sommige burgemeesters op zijn functioneren nadrukkelijk van de hand. De NCTV zou bij de aanpak van jihadisten te snel voor bestuursrechtelijke maatregelen kiezen wanneer een strafrechtelijk traject als lastig werd ingeschat. Daarmee werden, aldus die burgemeesters, de principes van de rechtsstaat met voeten getreden. ‘In mijn beleving zitten we nog ruim binnen de grenzen van wat verantwoord is’, reageerde Schoof.

Een antwoord waar je, nu diezelfde rechtsstaat bij sommige van de formerende partijen geen vanzelfsprekendheid meer lijkt, toch bij blijft haken. Zeker gezien het interview in De Groene, waarin Schoof meldt dat zijn morele pijngrens voorlopig niet zal worden bereikt.

Als premier wordt Schoof nu de nieuwe nationaal coördinator op álle terreinen. Elders in dit magazine buigen columnisten Geerten Boogaard en Jan Verhagen zich daarover. Ik beperk me hier tot het hoofdpijndossier van de ruimtelijke ordening. Natuur, landbouw, de bouwopgave, het volle stroomnet . het zit allemaal hopeloos met elkaar verknoopt.

Zelfs Hurricane Hugo kreeg er met zijn kekke zevenmijlsschoenen te weinig beweging in. Vriend en vijand zijn het erover eens dat het in een vlaag van overmoed opgeheven ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu in ere moet worden hersteld en dat het rijk weer het voortouw moet nemen bij de landinrichting.

Dat vergt eerder méér rijksambtenaren dan die één op de vijf die Wilders cum suis willen schrappen. Het wordt meteen de eerste testcase voor Dick Schoof: krijgt hij de benodigde extra ambtenaren voor de renovatie van Nederland? Want, om Cruijff nogmaals te citeren: ‘Soms moet er iets gebeuren, voordat er iets gebeurt.’