Komst coffeeshop wordt college Noordoostpolder te veel

In 2022 spraken de Politieke Unie, ONS, VVD en PvdA in de gemeente Noordoostpolder in hun coalitieakkoord af dat er een coffeeshop in de gemeente moest komen. Dit zou risico’s voor gebruikers verminderen, illegale handel voorkomen en overlast binnen de perken houden. Vorige week dinsdag stemde ONS echter tegen het plan. Een paar dagen later stapte wethouder Wout Jansen (ONS) op en maandag viel het hele college.

Ruimte voor coffeeshop

Vorig jaar bleek uit onderzoek van adviesbureau Breuer&Interval dat er één coffeeshop kon komen in de gemeente Noordoostpolder, maar wel onder strenge voorwaarden. Het bureau sprak met gemeente, politie, jongerenwerkers en preventie- en verslavingszorg. Een stichting zou de cannabis moeten aanbieden, bezoekers zouden informatie krijgen over de mogelijke gevolgen van het gebruik ervan en illegale straathandel zou worden voorkomen. De onderzoekers konden en toename in cannabisgebruik door de komst van een coffeeshop niet vaststellen. Op termijn zou een tweede coffeeshop zelfs een optie zijn. Dat zou 'een keuze' zijn, maar volgens de onderzoekers is er voldoende markt voor.

Locatie in centrum

De volgende stap was de locatie van de coffeeshop. In een tweede onderzoek werden vier mogelijkheden onder de loep genomen. Vanwege de sociale controle en de goede bereikbaarheid koos het college voor het centrum van Emmeloord als beste locatie. Ook handhavers lopen daar al rond en bewoners aldaar zijn al gewend aan enige overlast van horeca en het casino. Daarbij wilde het college een ton investeren in extra handhaving en een ton voor een bredere preventieve aanpak van middelengebruik. De coffeeshop zou geen winstoogmerk hebben, inkomsten zouden naar voorlichting gaan en in en rond de winkel zou niet mogen worden gerookt. De winkel zou zes uur open zijn (van 16.00 tot 22.00 uur) en niet te dicht bij scholen en jongerencentra zijn gevestigd. Ook mocht de winkel geen reclame maken, zou er een portier voor staan en moest de stichting de omgeving van de winkel zelf schoonhouden.

Geen steun

De gemeenteraad stemde er op 31 maart over, maar kort daarvoor liet ONS-raadslid Berthoo Lammers al aan Omroep Flevoland weten dat zijn fractie het plan van het college niet kon steunen vanwege de gekozen locatie. De fractie wil ‘het zo ver mogelijk van de jongeren vandaan houden’. Daarbij nam het college veel te veel vrijheid bij het bepalen van de locatie en de voorwaarden, vond Lammers. Uiteindelijk stemden CDA, ChristenUnie-SGP en ONS (in totaal 15 van de 29 zetels) tegen het plan, waarmee de coffeeshop voorlopig van de baan is.

Geen coalitiebreuk

Volgens Lammers zou de locatie niet alleen buiten het centrum van Emmeloord moeten zijn gekomen, maar ook alleen voor inwoners van Noordoostpolder toegankelijk ‘om een aanzuigende werking te voorkomen’. Lammers wilde die wijzigingen in het voorstel doorvoeren. Dat kon niet op een eerder moment, omdat het tweede onderzoek nooit in de raad is besproken. Volgens hem had het college beter voor de presentatie van het voorstel nog even met de coalitiepartijen overlegd. Zijn fractie eiste een ‘beeldvormende sessie’ in de raad over waar de coffeeshop moet komen. Een coalitiebreuk noemde hij het niet. ‘Wij zeggen alleen: het voldoet niet aan de voorwaarden en wijzen dat af.’

Geen juiste chemie

Daags na de stemming stapte ONS-wethouder Wout Jansen op. Als wethouder was hij voorstander van de komst van een verkooppunt voor cannabis, maar zijn partij stemde er dus tegen. In een verklaring liet hij weten door de nu ontstane situatie in het college en de coalitie de ‘juiste chemie’ te missen om invulling te geven aan wat hij belangrijk vindt in de samenwerking. Vorig jaar november was Jansen tegenover Omroep Flevoland nog heel positief over de samenwerking. ‘De sfeer is heel erg goed, er wordt niet op de man gespeeld, er wordt respectvol met meningen omgegaan. Ik begin me daar als een vis in het water te voelen. Ik vind dat de Tweede Kamer daar wel een voorbeeld aan zou kunnen nemen.’ Zowel ONS als de andere coalitiepartijen zeiden ‘verrast’ te zijn door het vertrek van Jansen.

Onwerkbare situatie

Maar maandagmiddag maakten de andere coalitiepartijen bekend dat zij geen vertrouwen meer hebben in ONS. Volgens de drie partijen is er een onwerkbare situatie ontstaan en kwam ONS met ‘onrealistische eisen’. Ook zeggen ze veel belang te hechten aan gemaakte afspraken en noemen zij stabiliteit en betrouwbaarheid ‘essentieel’. De partijen willen graag verder als minderheidscoalitie om de continuïteit van het bestuur te waarborgen. Daarover gaan ze in gesprek met de andere fracties. D66 zegt daar voorstander van te zijn. ChristenUnie-SGP vindt het raar dat de drie fracties al een minderheidscoalitie voorstellen zonder andere fracties te hebben gesproken, zegt fractievoorzitter Sjoerd de Boer tegen Omroep Flevoland. ‘Ik mis een stukje openbare verantwoording.’

Teleurgesteld en buitengesloten

Naderhand liet de opgestapte wethouder Jansen nog weten dat teleurgesteld te zijn in zijn fractie. Hij had zich in de aanloop naar het debat nog ingespannen om de twee breekpunten van ONS te overbruggen om tot compromissen te komen, maar dat lukte niet. ‘En dat betreur ik ten zeerste.’ Ook voelt hij zich buitengesloten door zijn coalitie-collega’s over het vervolg na het raadsbesluit, ‘terwijl ik zelf op dit dossier altijd open en transparant ben geweest’. ‘Er is maar één college en ik dacht dat we een goede eenheid waren. Maar wanneer de transparantie en het vertrouwen op zo'n moment niet wederkerig is, ontbreekt wat mij betreft de juiste chemie, komt dat de samenwerking niet ten goede en werkt dat demotiverend op mij uit.’