Politici steeds minder geloofwaardig ervaren

Het vertrouwen in de politiek neemt toe, maar de geloofwaardigheid van individuele bestuurders en politici neemt af. Nederlanders vinden bijna de helft van de fractievoorzitters in de Tweede Kamer niet geloofwaardig, zo blijkt uit onderzoek van Citisens. Het schort deze politici vooral aan betrokkenheid.

NSC

De gemiddelde score van ministers en politiek leiders is een 5,7. Dat is 0,7 lager dan tien jaar geleden. De top van de meest geloofwaardige ministers wordt volledig gevormd door NSC-ministers en premier Dick Schoof. Zij onderscheiden zich vooral van andere ministers doordat Nederlanders hen betrouwbaarder en bekwamer achten. Het beeld is dat ze eerlijk zijn en de benodigde kennis hebben om op hun portefeuille tot oplossingen te komen.

PVV

Opvallend is dat daarentegen de PVV-ministers juist in de onderste regionen zitten. Barry Madlener, Marjolein Faber en Reinette Klever zijn naast Sophie Hermans van de VVD de ministers aan wie Nederlanders de minste geloofwaardigheid toekennen. Zij hebben allemaal een rapportcijfer lager dan 5,2. Voor de PVV-ministers geldt dat zij niet alleen een probleem hebben op de ervaren
betrokkenheid, maar óók op de ervaren bekwaamheid en betrouwbaarheid.

Zorgelijk

In 2014 werden alle ministers nog als geloofwaardig beoordeeld en 82 procent van de fractievoorzitters. Nu is dat gedaald tot 62,5 (ministers) en 53 procent (fractievoorzitters). Onderzoeker Sabine van Zuydam noemt het ‘een zorgelijke ontwikkeling. Te meer omdat een als laag ervaren geloofwaardigheid van politici en bestuurders op termijn kan doorwerken in het vertrouwen in de politiek – ook op lokaal niveau – en steun voor de democratie.’

Christelijk

Mirjam Bikker (CU) wordt gezien als de meest geloofwaardige politiek leider in de Tweede Kamer, gevolgd door Pieter Omtzigt (NSC), Chris Stoffer (SGP) en Henri Bontenbal (CDA). Zij krijgen een score van 6,5 of hoger. Leiders van partijen met een christelijke signatuur scoren daarmee het hoogst. Bikker en Stoffer danken hun geloofwaardigheid vooral aan hun betrouwbaarheid, terwijl Omtzigt en Bontenbal worden gewaardeerd om hun bekwaamheid. Omtzigt, een van de architecten van het huidige kabinet, blijft ook na berichtgeving over de begrotingsonderhandelingen in aanloop naar Prinsjesdag hoog scoren.

Baudet

Thierry Baudet (FvD) behaalt de laagste score met een 2,8. Opvallender is dat politiek leiders van linkse en progressieve partijen vaak lager scoren, vooral door een gebrek aan ervaren betrokkenheid bij de burger. Nederlanders zien niet dat deze leiders ook voor hen opkomen en dat ze door hen worden gezien.

Verantwoording
De data zijn afkomstig uit het laatste panelonderzoek onder het Citisenspanel (11.803 invullers). Tussen 10 en 16 september 2024 zijn leden van dat panel uitgenodigd om deel te nemen aan het onderzoek naar de geloofwaardigheid en bekendheid van ministers en fractievoorzitters. De resultaten zijn gewogen op stemkeuze bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 en opleidingsniveau.