Kiezer kent lijsttrekkers en fracties EP nauwelijks

De Nederlandse kiezer weet nauwelijks wie de lijsttrekkers zijn waarop ze bij de verkiezing van het Europees Parlement op 6 juni kunnen stemmen, zo blijkt uit een peiling van Ipsos I&O. Ook weet slechts een minderheid bij welke Europese fractie de Nederlandse partijen horen.

Geen inhoudelijk debat

De Europese verkiezingen leven nog nauwelijks bij de kiezers, blijkt uit de peiling. Volgens onderzoeker Peter Kanne is de kans groot dat als er geen inhoudelijk Europees debat op gang komt, de opkomst niet veel hoger zal zijn dan de krappe 42 procent in 2019.  ‘De meeste kiezers gaan bij hun keuze af op wat ze van deze partij zien in de landelijke politiek, slechts één op acht kijkt primair naar de Europese politiek. Terwijl er voldoende belangrijke inhoudelijke kwesties zijn die om publiek debat vragen, denk aan immigratie, de oorlogen in Oekraïne en Gaza en het klimaat.’ Het percentage kiezers dat zich bij hun stem laat leiden door de landelijke politiek ligt maar liefst op 55 procent.

Opkomst kan bepalend zijn

Kanne meent dat de opkomst een belangrijke factor zal zijn bij deze verkiezing. ‘In november 2023 zagen we dat de PVV erin slaagde kiezers die in 2021 niet opkwamen naar de stembus te krijgen. Maar PVV-kiezers uit 2023 zijn nu minder enthousiast dan gemiddeld om in juni te gaan stemmen, al is er maar een klein deel dat nu zegt zeker niet te gaan stemmen. Als ze wel gaan stemmen, zal dat grotendeels opnieuw op de PVV zijn.’ Uit de peiling blijkt dat een kwart van de kiezers die van plan is te gaan stemmen die stem op de PVV wil uitbrengen. Daarmee zou de partij van Wilders 9 zetels halen. Daarna volgen GL-PvdA met 7 en VVD met 6 zetels.

Immigratie en asiel belangrijkste thema

Immigratie en asiel zijn voor de kiezer het belangrijkste thema bij de Europese Parlementsverkiezingen. Van de kiezers die aangeven zeker of waarschijnlijk te gaan stemmen op 6 juni, geeft 46 procent aan zich door dit onderwerp te laten leiden bij hun keuze. Daarna volgen klimaatverandering met 33 procent en internationale veiligheid, oorlogen en spanningen tussen landen met 30 procent.

Welke onderwerpen de stemmer het belangrijkst vindt is sterk afhankelijk van de eigen politieke kleur. Maar liefst 9 van de 10 PVV-kiezers vinkt in de peiling immigratie aan. Ook het bestrijden van terrorisme en misdaad (34 procent) en de woningmarkt (30 procent) zijn voor de PVV-stemmers van groot belang. Kiezers die GroenLinks-PvdA stemmen willen vooral dat klimaatverandering wordt bestreden (76 procent), op afstand gevolgd door het tegengaan van inkomensongelijkheid (36 procent), internationale veiligheid (30 procent) en bescherming van de natuur (30 procent). VVD-kiezers noemen vooral immigratie (59 procent), internationale veiligheid (52 procent) en economisch beleid / handel met landen buiten de EU (39 procent) als onderwerpen die een belangrijke rol spelen in hun partijkeuze.

Lijsttrekkers en fracties nauwelijks bekend

Welke thema’s een belangrijke rol moeten spelen in het Europees beleid, daar is de kiezer duidelijk over. Maar wie de vertegenwoordigers in het Europees Parlement moeten zijn die dat beleid vorm moeten geven, dat is voor de kiezer een stuk minder duidelijk. De partijen en fracties genieten geen grote bekendheid, zo blijkt uit de Ipsos I&O peiling. Kende in 2019 nog 76 procent van de kiezers in ieder geval nog een lijsttrekker – meestal Frans Timmersmans – uit de huidige peiling blijkt dat niemand daar ook maar enigszins in de buurt komt. De naam Bas Eickhout is bij 11 procent van de respondenten bekend, gevolgd door Malik Azmani met 10 procent. Daarna volgend Anja Haga van de ChristenUnie (7 procent), Gerben-Jan Gerbrandy van D66 (6 procent) en Ralf Dekker van Forum voor Democratie (4 procent). Anja Hazekamp van de Partij voor de Dieren is al tien jaar lid van het Europees Parlement. Toch kent slechts 2 procent van de Nederlandse kiezers haar. Bij de vorige verkiezingen van het Europees Parlement in 2019 wist een kwart van de kiezers geen enkele lijsttrekker te noemen. Dat percentage ligt nu op 71 procent.

Ook de vraag bij welke fractie in het Europees Parlement de Nederlandse partijen horen blijkt lastig te beantwoorden. 6 op de 10 mensen (58 procent) kan die vraag niet beantwoorden. De overige 42 procent geeft wel een antwoord, maar heeft het lang niet altijd bij het juiste eind.