Voorstel: stemmen via regionale kiesdistricten

Het kiesstelsel gaat flink op de schop, als het aan minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark ligt. De NSC-minister stelt voor om 125 van de 150 Tweede Kamerleden te laten kiezen via regionale kiesdistricten. Dat betekent dat een politieke partij voortaan niet meer één landelijke lijst met kandidaten samenstelt, maar dat er in twaalf districten afzonderlijke lijsten komen met regionale kandidaten. Ingewijden bevestigen berichtgeving hierover van RTL Nieuws, dat een nog vertrouwelijke brief hierover in handen heeft.

Binding versterken

Het doel van de wijziging is om de binding tussen gekozenen en kiezers in de regio te versterken. In het voorstel worden 125 Kamerleden in de regio's gekozen en de andere 25 Kamerleden worden via zogenoemde vereffeningszetels verkozen.

De districten komen overeen met de provincies en het aantal Kamerzetels dat per kiesdistrict beschikbaar is, hangt af van het aantal inwoners. Dus hoe meer inwoners een provincie heeft, hoe meer zetels daar te verkiezen zijn voor de Tweede Kamer. De resterende 25 zetels worden verdeeld op basis van een speciale berekeningsmethode.

Evenredige vertegenwoordiging

Volgens Uitermark blijft in haar voorstel de evenredige vertegenwoordiging zoals die in de Grondwet is vastgelegd overeind. De huidige kiesdrempel van de landelijke verkiezingen van 0,67 procent gaat in het plan niet omhoog.

Het voorstel sluit aan bij wat NSC-partijleider Pieter Omtzigt al eerder opperde. Een wijziging van het kiesstelsel om de regionale binding te verstevigen, staat ook in het regeerprogramma. Uitermark moet het plan nog verder uitwerken, maar heeft de hoofdlijnen van het nieuwe kiesstelsel al wel met enkele bewindspersonen besproken.

Minder Kamerleden uit Randstad

Als het plan het haalt, zou de nieuwe manier van verkiezingen ertoe leiden dat sommige provincies meer eigen volksvertegenwoordigers op het Binnenhof krijgen en andere minder. De klacht is tot nu toe dat er relatief veel Kamerleden uit de Randstad komen, zodat er te weinig zicht is op kwesties die in de regio belangrijk zijn.

Afgezet tegen bevolkingscijfers van het CBS in 2024, zou bijvoorbeeld Zuid-Holland met 27 Kamerzetels het best vertegenwoordigd zijn. Noord-Holland zou 21 zetels leveren, Noord-Brabant 18, Gelderland 15, Utrecht 10, Limburg en Overijssel 8, Friesland 5, Groningen en Drenthe 4 en Flevoland en Zeeland 3.