Lachgasverbod pas per 1 juli volledig gehandhaafd

Ondanks de invoering van het lachgasverbod per 1 januari wordt nog niet overal gehandhaafd. De minister hanteert een ‘ingroeimodel’, zodat in het hele land op een gelijke manier wordt omgegaan met het verbod. ‘Daarom zijn er landelijke instructies en aanpassingen van processen nodig.’

Intern document

Vorige maand meldde de Telegraaf dat de politie en het Openbaar Ministerie hun zaken nog niet op orde hebben voor de handhaving van het lachgasverbod, waardoor het middel in ieder geval nog tot juli kan worden gebruikt ‘zonder eenduidige landelijke sancties’. De krant zei zich te baseren op een intern document van het Openbaar Ministerie en de politie. Door ’ict-aanpassingen en wijziging van werkafspraken’ is meer tijd nodig, stond daarin.

In beslag

‘Frustrerend’, aldus Kamerlid Ingrid Michon (VVD) die er net als Kamerlid Anne Kuik (CDA) vragen over stelde aan minister Dilan Yeşilgöz (VVD) van Justitie en Veiligheid. Die vindt het in haar beantwoording belangrijk om eerst te vermelden dat er op dit moment wel degelijk tegen het bezit van lachgas wordt opgetreden. ‘Er zijn sinds 1 januari diverse relatief kleine, maar ook diverse grote partijen gasflessen met lachgas in beslag genomen.’ Het gaat bij grote hoeveelheden om bijvoorbeeld ruim 200 tot bijna 500 gasflessen met lachgas, verduidelijkt de minister.

APV

Ze wijst er verder op dat ook wordt gehandhaafd op grond van APV-bepalingen en bijzondere strafwetgeving, zoals rijden onder invloed volgens de Wegenverkeerswet en de Wet vervoer gevaarlijke stoffen en milieuwetgeving. ‘Met de plaatsing van lachgas op lijst II van de Opiumwet is een extra mogelijkheid om te handhaven gecreëerd.’ Eventuele vervolging voor zaken met grote hoeveelheden lachgas vindt later plaats, in afstemming met het Openbaar Ministerie.

Risico's

Voor het ingroeimodel zijn goede redenen, aldus Yeşilgöz. ‘De termijn tussen de afkondiging en de invoering van het verbod was kort.’ Destijds is besloten om het lachgasverbod zo snel mogelijk in werking te laten treden vanwege ‘de grote risico’s van lachgasgebruik en de noodzaak van het verbod’. En handhaven gebeurt dus ook, maar om in het hele land op een gelijke manier om te gaan met het verbod zijn er landelijke instructies en aanpassingen van processen nodig.

Uitvoering

Bij strafrechtelijke handhaving moet het middel altijd in beslag worden genomen en veilig gesteld worden voor strafrechtelijk onderzoek. Dit stelt andere eisen aan de uitvoering. Bij de politie gaat het vooral om het inrichten van het gehele logistieke proces rondom lachgas: transport, opslag, stofonderzoek en vernietiging. Ook het proces van het Openbaar Ministerie rondom de vervolging wordt op dit moment aangepast en ingevoerd.

Ademlucht

Daarnaast wordt er met input van de politie een richtlijn voor de vervolging gemaakt, wat gevolgen heeft voor de ict-systemen van het OM en de politie. Verder is het nog niet mogelijk om makkelijk te kunnen testen of het echt om de stof lachgas gaat. Er loopt een wetenschappelijk onderzoek naar de mogelijkheid lachgas te detecteren in ademlucht en de eerste resultaten zijn positief, aldus de minister. ‘Door middel van het ingroeimodel hebben de uitvoeringsorganisaties de benodigde tijd voor de implementatie van de wetswijziging in de werkprocessen.’

Ontheffing

Het Openbaar Ministerie en de politie zouden op 1 juli 2023 alle logistieke en procesmatige aspecten klaar moeten hebben, zodat dan volledig en uniform kan worden gehandhaafd op het lachgasverbod, verzekert de minister. Intussen geldt tot 1 juli een tijdelijke ontheffingsregeling van de Inspectie voor Leefomgeving en Transport, zodat opsporingsdiensten het ingenomen lachgas kunnen vervoeren. De minister wijst er ook op dat voor de versterking van de handhaving van het lachgasverbod structureel 14 miljoen euro is vrijgemaakt.