Luchtkwaliteit moet beter volgens 75% van de Nederlanders

Driekwart van de Nederlanders vindt het belangrijk dat de luchtkwaliteit in Nederland verbetert. Waar de verantwoordelijkheid voor deze verbetering ligt, daarover zijn de meningen verdeeld: de helft (48%) beschouwt de overheid als hoofdverantwoordelijke, terwijl 43 procent het als een gedeelde verantwoordelijkheid ziet van de overheid en de samenleving. Dit blijkt uit de Monitor Gezonde Lucht 2024, een draagvlakonderzoek dat Ipsos I&O voor de derde keer uitvoerde, in opdracht van het Longfonds.

Monitor Gezonde Lucht 2024

Ipsos I&O onderzocht in opdracht van het Longfonds de houding van Nederlanders ten opzichte van gezonde lucht. Dit omvatte vragen over bewustzijn van luchtkwaliteit, bereidheid tot gedragsverandering, draagvlak voor maatregelen en wie men verantwoordelijk acht voor gezonde lucht. Het meeste draagvlak bestaat voor maatregelen tegen industriële uitstoot en het stimuleren van openbaar vervoer. In deze meting is er minder draagvlak voor maatregelen gericht op de houtstook en luchtvaart.

Luchtkwaliteit van belang

Voor acht op de tien Nederlanders is goede luchtkwaliteit in Nederland (heel) belangrijk. Daarom kiest 74 procent er al vaker voor om te lopen of te fietsen in plaats van de auto te gebruiken. Zeven op de tien Nederlanders vinden het belangrijk dat meer mensen gebruik maken van het openbaar vervoer in plaats van de auto. De maatregel om het openbaar vervoer goedkoper te maken kan, net als voorgaande jaren, op veel steun rekenen (83%).

Daarnaast is gevraagd hoe belangrijk Nederlanders het vinden dat de luchtkwaliteit in Nederland verbetert; driekwart vind dit (heel) belangrijk. Waar de verantwoordelijkheid voor deze verbetering ligt, daarover zijn de meningen verdeeld. De helft (48%) ziet de overheid als de hoofdverantwoordelijke voor het verbeteren van de luchtkwaliteit, terwijl 43 procent het als een gedeelde verantwoordelijkheid ziet van de overheid en de samenleving.

Maatregelen uitstoot industrie

Bij deze meting zijn voor het eerst maatregelen voorgelegd die als doel hebben uitstoot van de industrie te verminderen. Een ruime meerderheid (86%) vindt het belangrijk dat schadelijke industriële uitstoot wordt tegengegaan en 80 procent is voorstander van belastingheffing op vervuilende industrie. 

Draagvlak luchtkwaliteit: daling bij maatregelen houtstook en luchtvaart, stijging bij adviesafstanden

Opvallend is de lichte afname in draagvlak voor bepaalde maatregelen, zoals beperkingen op houtstook en luchtvaart, ten opzichte van voorgaande jaren. Mogelijk wordt luchtkwaliteit, door de focus op andere maatschappelijke problemen, als minder urgent ervaren, wat het draagvlak voor maatregelen kan verminderen. Tegelijkertijd is er juist een toename in het draagvlak voor het invoeren van adviesafstanden tussen bronnen van luchtvervuiling en gevoelige bestemmingen. Ongeveer zeven op de tien Nederlanders vinden dat er voldoende afstand moet zijn tussen het verkeer enerzijds en nieuwe scholen, kinderdagverblijven en woningen anderzijds.

Verantwoording

Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een online vragenlijst, uitgezet in het I&O Research panel en het panel van Panelclix. De dataverzameling vond plaats in oktober 2024. In totaal vulden 1.274 respondenten de vragenlijst volledig in. De data zijn gewogen op geslacht, leeftijd en opleidingsniveau zodat de uitkomsten op deze kenmerken representatief zijn voor de volwassen Nederlandse bevolking.