Ombudsman Amsterdam onderzoekt Bureau Integriteit

Ruim 60 ambtenaren (of hun vertegenwoordigers) hebben zich bij de ombudsman Metropool Amsterdam beklaagd over de werkwijze en positionering van Bureau Integriteit. Ombudsman Munish Ramlal ziet hierdoor aanleiding om uit eigen beweging nader onderzoek te doen.

Niet correct

Dat schrijft Ramlal in een brief aan het college van de gemeente Amsterdam. Hij wijst daarin op een gesprek dat hij half mei 2022 met het college had in het kader van de toen lopende coalitievorming. Tijdens het gesprek presenteerde hij zijn inzichten onder de noemers ‘Dichtbij de mensen, doe wat met klachten’ en Ombudsman voor ambtenaren’. Hij vertelde destijds al dat hij uit onderzoeken van zijn organisatie in de achterliggende maanden meerdere meldingen had gekregen van medewerkers ‘dat zij de huidige positionering en werkwijze van het Bureau Integriteit als niet correct ervaren’. ‘Medewerkers ervaren hierdoor schroom zaken bij het Bureau Integriteit te melden.’

Onheus bejegend

In 2022 is zijn organisatie vier keer, soms groepsgewijs, door (ex)medewerkers benaderd die zich onheus bejegend voelden tijdens onderzoeken door Bureau Integriteit. Hij vermeldde dit ook in het jaarverslag 2022, waarop gemeentesecretaris Peter Teesink hem eind juni 2023 vroeg naar de onderliggende casuïstiek. Begin november 2023 deelde Ramlal een geanonimiseerd overzicht met klachten van medewerkers over de twee jaar ervoor met Teesink en Bureau Integriteit en besprak deze met hen. Die klachten gingen vooral over de werkwijze, bejegening en positie van Bureau Integriteit. ‘Ook is een terugkerend klachtenelement dat de herkomst van medewerkers een rol zou spelen, zowel bij de vraag of het Bureau onderzoek gaat doen als ook de wijze waarop medewerkers met een migratieachtergrond worden benaderd.’

Opening onderzoek

Een maand eerder was er een brandbrief verschenen van 200 Amsterdamse ambtenaren over discriminatie binnen de gemeentelijke organisatie. In de weken erna is de ombudsman tienmaal benaderd ‘met uitgebreide verhalen en klachten over het functioneren van Bureau Integriteit’. Eind 2023 meldde Ramlal aan het college dat hij had besloten een onderzoek te openen. Ramlal weet dat er naar aanleiding van de klachten van medewerkers over discriminatie en racisme bij het Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam (MDRA) specifieke capaciteit voor medewerkers van de gemeente Amsterdam is geregeld. De ombudsman heeft inmiddels 40 (groeps)gesprekken gevoerd, waarachter ruim 60 medewerkers schuilgaan met klachten over het functioneren en de positionering van Bureau Integriteit. Het onderzoeksveld is volgens Ramlal nu ‘voldoende stabiel’ om het onderzoek te starten.

Redelijkheid en behoorlijkheid

De algemene onderzoeksvraagstelling is: wat mogen ambtenaren van de gemeente Amsterdam uit oogpunt van redelijkheid en vanuit de behoorlijkheid bezien verwachten van het Bureau Integriteit? De ombudsman onderzoekt waarom ambtenaren zich tot de ombudsman wenden met de steeds terugkerende klacht dat ze geen vertrouwen hebben in Bureau Integriteit. Hij wil begrijpen wat eraan ten grondslag ligt en welke verklaringen er zijn voor de klachten. Ook wil Ramlal op een rij zetten wat van de gemeente als werkgever in redelijkheid, en vanuit de behoorlijkheid bezien, mag worden verwacht om (deze) klachten te voorkomen. Algemeen doel is eraan bijdragen dat alle medewerkers van de gemeente Amsterdam Bureau Integriteit vertrouwen bij vermoedens van niet integer handelen. Het eerste concept van het onderzoek zal naar verwachting aan het eind van dit jaar gereed zijn.