Adviezen Bureau Bibob kunnen beter

Het aantal adviesaanvragen bij het Landelijk Bureau Bibob (LBB) is in 2022 sterk afgenomen. Dat schrijft het LBB in zijn jaarverslag. Bestuursorganen noemen de verslechterde economische situatie, krapte op de arbeidsmarkt en lokale omstandigheden, zoals beëindiging van een gebiedsgerichte aanpak, als oorzaken.

Minder adviesaanvragen

In 2022 ontving het LBB in totaal 262 adviesaanvragen. De meeste daarvan (216) waren reguliere adviesaanvragen. De overige aanvragen (46) waren aanvullende adviezen. Dit zijn adviezen in procedures waarover al eerder is geadviseerd. Ten opzichte van voorgaande jaren nam het aantal ontvangen adviesaanvragen af. Navraag bij bestuursorganen leerde dat er ‘minder vergunningen en dergelijke’ waren aangevraagd in de coronatijd. Ook was er toen minder informatie voorhanden van samenwerkingspartners, omdat die de werkzaamheden hadden beperkt of anders hadden ingericht. De verwachte toename na corona bleef uit. De economische situatie, krapte op de arbeidsmarkt en lokale oorzaken, zoals wijzigingen in lokaal Bibob-beleid, werden als mogelijke oorzaken genoemd.

Meeste aanvragen uit Rotterdam

De meeste adviesaanvragen kwamen in 2022 uit de gemeente Rotterdam (14), gevolgd door Utrecht (12), Eindhoven (11) en Steenbergen (11). Uit Amsterdam en Breda kwamen acht adviesaanvragen. Er zijn ook minder reguliere adviezen en aanvullende adviezen uitgebracht dan in 2021. Het LBB bracht 247 reguliere adviezen uit, tegenover 345 in 2021. Daarnaast heeft het LBB 55 aanvullende adviezen verstrekt, wat minder is dan de 77 in 2021. Zoals in voorgaande jaren hebben veruit de meeste uitgebrachte adviezen betrekking op de horecasector (104). Verder zijn er vorig jaar veel adviezen (58) uitgebracht over bouwvergunningen. Door de afname van het aantal ingediende adviesaanvragen konden de aanvragen sneller worden afgehandeld, wat weer een verbetering in de doorlooptijden heeft veroorzaakt. In 2022 is in bijna 9 van de 10 gevallen geadviseerd binnen de wettelijke termijn van 12 weken, tegenover 82 procent in 2021.

Inwerkingtreding Bibob-register

Een andere belangrijke ontwikkeling in 2022 was de inwerkingtreding van de tweede tranche van de Wet Bibob en daarmee het Bibob-register. De tweede tranche biedt meer mogelijkheden voor bestuursorganen voor zowel onderlinge informatie-uitwisseling als met het Landelijk Bureau Bibob. Het Bibob-register kwam per 1 oktober 2022 beschikbaar. In dit online register registreren het LBB en overheidsinstanties gevaarsconclusies en meldingen van terugtrekkingen (vermoedelijk vanwege het toepassen van de Wet Bibob). Vanaf de inwerkingtreding heeft het LBB vanaf oktober 2022 tot 1 januari 2023 in totaal 732 informatieverzoeken ontvangen via het Bibob-register. In die periode registreerde het LBB 274 gevaarsconclusies (met terugwerkende kracht tot vijf jaar terug, terwijl gemeenten er tien registreerden.

Kwaliteit advies kan beter

De kwaliteit van de adviezen van het LBB kan beter, blijkt uit het jaarverslag van de onafhankelijke Kwaliteitscommissie Bibob over 2022 dat naast het jaarverslag 2022 van het LBB zelf verscheen. De commissie beoordeelde 38 reguliere en acht aanvullende adviezen van het LBB en deed op basis daarvan diverse procedurele en inhoudelijke aanbevelingen. De commissie adviseert het LBB om gemaakte keuzes tijdens het adviestraject in het advies toe te lichten, bijvoorbeeld de keuze om niet langer te wachten op nog ontbrekende informatie of bepaalde informatie niet mee te wegen bij de gevaarsbepaling. Ook de indeling van het advies kan volgens de Kwaliteitscommissie overzichtelijker.

In gesprek

De commissie vraagt ook aandacht voor de evaluatie van het adviesproces met bestuursorganen en de gegevensverstrekking door informatieleveranciers van het LBB in binnen- en buitenland. Het advies over dit laatste punt is om op te schalen naar het ministerie van Justitie en Veiligheid als het LBB dit nodig acht. Minister voor Rechtsbescherming, Franc Weerwind, vind kwaliteitsbevordering belangrijk en gaat daarom met het LBB in gesprek ‘om te bezien op welke wijze de aanbevelingen overgenomen kunnen worden’.