'Eén gemeenteloket voor afspraken met reclassering'

De gemeente Amsterdam moet een centraal loket krijgen om afspraken te maken met de reclassering, vindt de VVD. Ook moet meer zichtbaar zijn wat mensen met een werkstraf doen voor de samenleving. ‘Ze zijn niet aan het lanterfanten.’

Geen gelanterfant met muziek
Het was een eyeopener voor de Amsterdamse VVD-fractievoorzitter Robert Flos toen hij in het Amstelpark in stadsdeel Zuid meeliep met de groenvoorziening waar een aantal mensen met een werkstraf werkte. ‘Het is echt een straf. Werken voor straf. Het is geen gelanterfant met muziek. Ik dacht altijd: ze moeten wat sociale dingen doen met iemand van de sociale academie. Maar dat is niet zo. Het mooie is dat die mensen in contact komen met medewerkers van de groenvoorziening en sommige van hen ook in dienst komen en zo definitief uit het criminele circuit zijn.’

Eén centraal gemeentelijk loket voor reclassering
Dat is ook een van de argumenten waar het initiatiefvoorstel van de VVD ‘Amsterdam maakt werk van de werkstraf’ op steunt. Een van de voorstellen is het creëren van een centraal gemeentelijk loket om afspraken te maken met de reclassering. ‘Nu moet de reclassering voor de 3500 werkstraffen die jaarlijks in Amsterdam worden uitgevoerd op tien plekken afspraken maken over de uitvoering. Per stadsdeel wordt de werkstraf bedacht. Ik heb liever een visie op de werkstraf die iets toevoegt. Dat kan in de openbare ruimte zijn, maar ook op scholen of verzorgingsinstellingen. Dat leidt tot minder overlegtijd, meer gerichte werkstraffen en meer zichtbaarheid.’

Overzichtspagina met werkstrafprojecten
Flos hoort van de reclassering dat die nu heel afhankelijk is van individuen, “zoals het hoofd reiniging van stadsdeel X”. Met een centraal loket zou dat verleden tijd zijn. ‘Ook zouden we dan minder geld kwijt zijn, maar dat is voor mij niet het belangrijkste. Het gaat om de effectiviteit en de zichtbaarheid.’  En de gemeente kan gemakkelijker schuiven met prioriteiten. ‘Je kunt flexibel zijn met één blik. De ene keer is groenonderhoud nodig, de andere keer het maken van verkeersborden.’ Een speciale overzichtspagina met alle werkstrafprojecten zou duidelijkheid moeten scheppen. ‘Niet alle projecten zijn namelijk zichtbaar, denk aan afwassen.’

Draagvlak werkstraf laag
Flos vermoedt dat het draagvlak voor werkstraffen onder de Amsterdamse bevolking heel laag is. ‘Volgens mij zien mensen wetsovertreders liever in het gevang, terwijl ze met een werkstraf juist nuttig kunnen zijn voor de samenleving. Ze moeten wel aan eisen voldoen, zoals niet te laat zijn.’ Ook moeten ze duidelijk zichtbaar zijn, niet alleen met een hesje, maar ook met de tekst: ik werk voor de samenleving. ‘Dat voorstel kwam van procureur-generaal Herman Bolhaar. Het reclasseringslogo zelf is niet echt duidelijk. Het is niet bedoeld om de schandpaal, zoals de Telegraaf schrijft, maar voor draagvlak.’

Zelf project aanmelden
Ook Amsterdammers zelf zouden een project moeten kunnen aanmelden om door werkgestraften te laten uitvoeren. In “community payback” projecten in het Verenigd Koninkrijk zijn daar mogelijkheden voor, vertelt Flos. ‘Dat kunnen in Amsterdam projecten zijn in de openbare context die particulieren kunnen inbrengen, zoals het opknappen van een buurthuis, een grasveldje of een braakliggend terrein. Ook dat levert draagvlak op. Mensen zien opnieuw dat veroordeelden iets terugdoen voor de samenleving.’

Van uitkering via werkstraf naar werk
De VVD wil dat het zowel juridisch als praktisch mogelijk wordt voor de Dienst Werk en Inkomen om nauw samen te werken met de reclassering. ‘Daar is de samenleving ook bij gebaat. Als een werkgestrafte een goede indruk maakt, dan is er niks op tegen dat hij daarna vanuit zijn uitkering echt aan het werk gaat. Dat heeft niets met voortrekken te maken, maar dat is goed voor de persoon en de samenleving.’