VNG: kijk kritisch naar afbakening jeugdzorg

Vandaag debatteert de Tweede Kamer over de Wet verbetering beschikbaarheid jeugdzorg. Gemeenten zijn positief over het wetsvoorstel, maar waarschuwen: de overheid moet terughoudend zijn met het leggen van extra nadruk op individuele hulpverlening in beleid en regelgeving. Daarnaast verwachten lokale overheden dat de verplichte regionale contractering een grote impact zal hebben.

Het wetsvoorstel bevat maatregelen om de beschikbaarheid van met name specialistische jeugdzorg te verbeteren. Uit verschillende onderzoeken blijkt namelijk dat die onder druk staat. De wet verplicht gemeenten tot regionale samenwerking en biedt, indien nodig, de mogelijkheid om via lagere regelgeving landelijke contractering van (hoog)specialistische jeugdhulp af te dwingen. Het voorstel is één van de acties waarmee opvolging wordt gegeven aan de Hervormingsagenda Jeugd.

Nadruk

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is over het algemeen positief over het wetsvoorstel, maar vraagt Kamerleden kritisch te kijken naar de afbakening van zorgvormen in de ambulante jeugdzorg. In 2023 ontving 1 op de 7 jongeren (tot 18 jaar) jeugdzorg. De VNG waarschuwt: de overheid moet terughoudend zijn met het leggen van extra nadruk op individuele hulpverlening in beleid en regelgeving. ‘Wij hebben serieuze zorgen dat de huidige omschrijvingen van ambulante jeugdhulpvormen bijdragen aan een trend waarbij meer kinderen worden doorverwezen naar individuele jeugdhulp’, schrijft de gemeentekoepel aan de Tweede Kamer. ‘Het gevolg is dat hun problemen vaker als ‘meervoudig’, ‘complex’ of ‘ernstig’ worden bestempeld, mede omdat deze termen op verschillende manieren kunnen worden geïnterpreteerd.’

Impact

Deze zorgen komen eveneens naar voren in de uitvoeringsscan die de VNG in opdracht van het rijk heeft uitgevoerd. Hieruit blijkt dat gemeenten verwachten dat de verplichte regionale contractering van jeugdhulp een grote impact zal hebben. Gemeenten hebben ook nog vragen over de concrete afbakening van met name de ambulante jeugdhulp, stelt de VNG: ‘Hierbij speelt ook het dilemma dat inhoudelijke kaders voor de specialistische jeugdhulp nog onvoldoende vanuit praktijk en wetenschap zijn ontwikkeld om tot een scherpe afbakening te komen.’

Eén visie

Haast is geboden, meent Jeugdzorg Nederland. De branchevereniging wil dat Den Haag de Wet verbetering beschikbaarheid jeugdzorg snel invoert. ‘Deze wet zorgt hopelijk voor rust in de sector en moet de duurzame relatie tussen zorgaanbieders en gemeenten bevorderen’, zegt Leon Noorlander, directeur bij Jeugdzorg Nederland. Volgens hem zijn er daarnaast duidelijke, afdwingbare formuleringen nodig. ‘In Flevoland zien we bijvoorbeeld dat betrokken gemeenten uiteenlopende visies hebben over de inkoop van specialistische jeugdzorg. Daar valt de samenwerking om tot regionale inkoop te komen uit elkaar’, vertelt Noorlander. ‘Gemeenten moeten echt samenwerken om tot één regionale visie op de specialistische jeugdzorg te komen.’