Migratiestromen zullen altijd blijven

Nederland verzet zich meer en meer tegen migratie. Maar migratie is nauwelijks te sturen, zegt Tineke Strik, Europarlementariër voor GroenLinks en hoogleraar migratierecht aan de Radboud Universiteit. ‘Migratie is niet iets wat je aan of uit kunt zetten. Structureel migreert ongeveer 3 procent van de wereldbevolking, dat is een gegeven.’

Zelf heeft Strik met verzet tegen migratiebeleid ervaring als Wagenings wethouder, zo’n twintig jaar geleden. Destijds ging het tegen restrictief Haags beleid. Uitgeprocedeerden belandden toen aan het eind van hun procedure op straat. Of kregen een enkeltje België zodat ze het land uit waren. Zowel de bevolking als de gemeente Wageningen wilde daar niet aan meewerken, met als gevolg burgerlijke en bestuurlijke ongehoorzaamheid.

De mantel uit te vegen

Wageningen besloot een flat­gebouw in te zetten om uitgeprocedeerden op te vangen in afwachting van een generaal pardon. Tegelijkertijd weigerde de burgemeester de politie te machtigen uitgeprocedeerde asielzoekers uit het asielzoekerscentrum te verwijderen. Dat was tegen de wens van de Tweede Kamer, die de verantwoordelijk bewindspersoon opdracht gaf de burgemeester van Wageningen op het matje te roepen. ‘Ik heb de opdracht van de Kamer u de mantel uit te vegen, dat was de boodschap naar de burgemeester,’ lacht Strik. ‘Meer kon Den Haag niet doen. Toen is de burgemeester weer naar Wageningen gereisd.’

Suriname en Brexit

Migratiestromen zullen altijd blijven. Ongeveer 3 procent van de wereldbevolking migreert zegt ze onder verwijzing naar migratie-expert Hein de Haas. ‘Dat doen ze om allerlei redenen. En dat zullen ze blijven doen. Je brengt dat nooit tot nul terug.’ ‘Sterker nog,’ zegt Jeroen Doomernik die aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek doet naar ongewenste gevolgen van restrictief migratiebeleid, ‘als je migratie probeert te beperken, krijg je juist meer migratie. Het klassieke voorbeeld is Suriname. Nederland wilde onder meer van Suriname af, omdat er angst was voor grote groepen die naar Nederland zouden willen komen. Uiteindelijk is een derde van de inwoners van het land gemigreerd naar Nederland.’ De Brexit is nog zo’n voorbeeld. ‘Dat ging vooral om minder immigratie. Momenteel moet de Britse regering pijnlijk vaststellen dat de immigratie alleen maar is toegenomen.’

Afbraak

Tineke Strik denkt dat je hooguit kunt proberen te sturen op onderdelen die wel stuurbaar zijn. Dat betekent volgens haar dat qua studiemigratie er wat sturingsruimte zou kunnen zitten, evenals in arbeidsmigratie. Op het gebied van asielzoekers is volgens haar en andere deskundigen zoals Doomernik, daarvoor geen ruimte. Asielzoekers migreren vanwege een beschermingsbehoefte. Dat is ook verdragsrechtelijk beschermd, dus daar kom je als land niet zomaar onderuit. Daarnaast kent EU-recht ook regels voor gezinshereniging mits er aan voorwaarden wordt voldaan, door de statushouder of door EU-burgers of derdelanders die hier legaal verblijven. Voor een aanvraag voor gezinshereniging moet er bijvoorbeeld een ziektekostenverzekering zijn en inkomen, tenzij het gaat om vluchtelingen.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 24. (inlog)