Tonnetje
‘Geen idee, een tonnetje of zo’, antwoordde Marco van Basten ooit in een talkshow op de vraag hoeveel een bijstandsmoeder ontvangt. Ik dacht weer aan San Marco’s wereldvreemde giswerk toen voormalig staatssecretaris van V en J en (naar verluidt) VVD-kroonprins Klaas Dijkhoff onlangs zijn vuurdoop kreeg. Nou ja, vuurdoop; hij mocht voor het eerst op het jaarcongres van zijn partij zijn visie ontvouwen.
Samengevat houdt die onder meer in dat mensen die een bijstandsuitkering wordt toegekend aanvankelijk een gedeeltelijke uitkering zouden moeten krijgen. Wie de handen uit de mouwen steekt, kan dan vervolgens het recht verdienen om op bestaansminimum te leven. Dat zal uitkeringstrekkers er volgens Dijkhoff bewuster van maken dat zij teren op de zak van hardwerkende belastingbetalers.
In de dagen daarop kreeg Dijkhoff veel kritiek. Het huidige bestaansminimum ligt eigenlijk al te laag, zo getuige het bestaan van het toeslagenstelsel en voedselbanken. Ook opmerkelijk is dat Dijkhoffs plan het zijn partijgenoot en staatssecretaris Tamara van Ark onmogelijk zou maken om werk te maken van Nederlanders met schuldenproblemen. Dijkhoff werd er ook aan herinnerd dat economisch succes niet zo maakbaar is als hij het graag doet voorkomen; afkomst, aanleg en onvoorziene omstandigheden kunnen iemand maken of kraken.
Een politiek commentator merkte op dat de bijstandskwestie tegenwoordig juist bij gemeenten ligt omdat zij in al haar complexiteit en variëteit resistent is tegen eenvoudige centralistische oplossingen. Dijkhoff zou het vooral om profilering te doen zijn, hoewel zijn plan mij eerder een karikatuur van het VVD-gedachtegoed lijkt dan een profiel.
Je hoeft geen Nostradamus te zijn om te voorspellen dat een massa van schuldenaren de gemeenten overspoelt als Dijkhoffs plan in werking zou treden. De kosten van de extra benodigde schuldhulpverlening zouden die van het huidige bijstandsstelsel mogelijk ver overstijgen, om nog maar te zwijgen over andere ontwrichtende economische, maatschappelijke en politieke effecten.
Een columnist schreef in 2002 als reactie op Van Bastens tonnetje, dat het Marco niet verweten kon worden. Het was mede de schuld van het journaille dat voetballers zo vaak interviewt dat die gaan denken dat ze echt iets te melden hebben. Voor de fractievoorzitter van de grootste politieke partij geldt zo’n excuus niet. Daar mag meer intellect van worden verwacht, anders vrees ik dat we een probleem hebben.
Ik ben echt geen VVD-stemmer, maar ik begrijp het gevoel bij veel Nederlanders: hoe is het mogelijk dat 400.000 mensen bijstand krijgen, terwijl voor duizenden vacatures geen personeel te krijgen is..
De bijstandsuitkering moet voldoende zijn voor alle "noodzakelijke kosten van het bestaan". Als ook belastingen worden kwijtgescholden, er recht is op huur-, zorg en andere toeslag/korting dan blijkt wel dat de uitkering niet voldoende is. Dus niet beginnen met een deeluitkering op weg naar volledige bijstand, maar omhoog de bijstandsuitkering en afschaffen van die kwijtscheldingen/toeslagen. Tegelijk veel strenger met toekennen. Werken moet lonen. Dus een groot verschil tussen minimumloon en bijstand. Ook het minimumloon fors omhoog. Het steekt mensen enorm dat vluchtelingen hier jaren bijstand krijgen zonder ooit gewerkt/premies betaald te hebben. Wij waren gekke Henkie met vertrekpremies toekennen aan asielzoekers die hier niet eens wilden blijven, maar alleen hier kwamen om dat geld te incasseren.
Vluchtelingen komen hier naast onze vrijheid van godsdienst/meningsuiting ook omdat de sociale voorzieningen zo geweldig zijn vergeleken met hun vaderland. Laten we elkaar niet voor de gek houden.
Solidariteit heeft zijn grenzen.