Conflict tussen Gelderse GGD en zorgaanbieder over kritisch rapport

Heibel tussen GGD Gelderland-Zuid en zorgaanbieder Evitaa. Laatstgenoemde bestempelt een kritisch rapport van de toezichthouder als ‘onvolledig, onzorgvuldig en onjuist’, en eiste een nieuw onderzoek. Zowel de rechtbank als het gerechtshof geven Evitaa gelijk. ‘Deze uitspraak laat zien hoe lastig het is om goed te onderzoeken of een instelling goede kwaliteit levert.’

In de Wmo 2015 staat hoe gemeenten toezicht kunnen houden op de uitvoering van de Wmo. Sommige gemeenten stellen eigen toezichthouders aan, andere gemeenten besteden deze taak uit aan de GGD.

Regionale instelling

Dat laatst geldt voor de acht gemeenten in de regio’s Rivierenland en Bommelerwaard: Buren, Culemborg, Maasdriel, Neder-Betuwe, Tiel, West Betuwe, West Maas en Waal en Zaltbommel. Namens hen heeft GGD Gelderland-Zuid een onderzoek ingesteld naar de kwaliteit van Evitaa, een zorgaanbieder die intensieve ambulante ondersteuning biedt aan kwetsbare mensen met complexe problematiek. De instelling heeft cliënten uit beide regio’s en centrumgemeente Nijmegen.

Onvoldoende

Dat onderzoek schetst een niet al te rooskleurig beeld van Evitaa. Van de 21 onderzochte normen scoren er maar 5 een voldoende. De Wmo-toezichthouder vindt dat de aanbieder zo spoedig mogelijk moet voldoen aan alle 16 normen die een onvoldoende hebben gekregen.   

Openbaarmaking

In december 2023 stuurde de GGD het rapport naar de gemeenten. Zij zijn immers verantwoordelijk voor de kwaliteit en bevoegd tot het nemen van handhavingsmaatregelen. De GGD wilde het rapport publiceren, maar dat zag Evitaa niet zitten. De zorginstelling spande een kort geding aan. Zij is het niet eens met de bevindingen, de manier waarop het onderzoek is gedaan, de uiteindelijke rapportage en de openbaarmaking. Het rapport is namelijk ‘onvolledig, onzorgvuldig en onjuist’, aldus Evitaa.

Grote onrust

Volgens de zorgaanbieder nam de GGD actief contact op met de wettelijke vertegenwoordigers van de cliënten. Met mededelingen in de trant dat ‘niemand meer wordt geplaatst bij Evitaa’, dat cliënten ‘op zoek moeten naar vervolgplek’ en dat zij te horen krijgen dat ‘gemeenten dienstverlening van Evitaa niet langer zullen vergoeden’. De advocaat van Evitaa schrijft in een brief aan de GGD dat dit leidde tot grote onrust. Daarin staat ook dat de consequenties van het rapport zich onmiddellijk en dringend aandienen, met oplopende schade voor Evitaa tot gevolg. De zorginstelling eist een nieuw onderzoek en wil dat de GGD ‘passende correspondentie’ naar buiten brengt om de schade te beperken. De GGD houdt voet bij stuk: de inspectie bij Evitaa is conform de gebruikelijke onderzoeksmethoden uitgevoerd.

Onrechtmatig

Maar de GGD trok in februari aan het kortste eind. De rechtbank Gelderland geeft de zorginstelling gelijk: het onderzoek is volgens de rechter ‘onzorgvuldig en onnauwkeurig’, en het is voldoende aannemelijk dat er sprake is van onrechtmatig handelen van de GGD jegens Evitaa. Een andere GGD dient opnieuw onderzoek te verrichten naar de kwaliteit van de zorgaanbieder.

Nieuw onderzoek

GGD Gelderland-Zuid is het niet eens met de uitspraak en ging in hoger beroep. Maar het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden komt nu tot de conclusie dat de rechtbank Gelderland juist heeft geoordeeld. Zij beveelt de GGD om binnen zes maanden zelf of via een andere GGD een nieuw onderzoek uit te voeren. GGD Gelderland-Zuid laat aan Binnenlands Bestuur weten niet bij de Hoge Raad in cassatie te gaan. 

Onder druk

‘Deze uitspraak laat zien hoe lastig het is om goed te onderzoeken of een instelling goede kwaliteit levert’, zegt Wim Peters, juridisch adviseur Wmo bij kennis- en adviesbureau Stimulansz. Volgens hem valt er bij een aantal gemeenten ‘nog een behoorlijke slag te slaan’. Al jaren staat het Wmo-toezicht onder druk. Minder gemeenten geven aan dat hun Wmo-toezichthouder zelfstandig en onafhankelijk oordeelt, zo blijkt uit een rapport van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). In januari erkende voormalig VWS-staatssecretaris Maarten van Ooijen (ChristenUnie) dat er aanwijzingen zijn dat de zelfstandigheid en onafhankelijkheid van de toezichthouder ‘wat meer onder druk is komen te staan’.