Straks wel ruimte voor dakloze arbeidsmigranten in opvang

Dakloze arbeidsmigranten worden door gemeenten meestal geweerd bij de opvang. Daar moet verandering in komen, blijkt uit conceptstukken die journalistiek onderzoeksplatform Pointer heeft ingezien.Hoe Nederland op dit moment dak- en thuislozen opvangt is in strijd met Europese richtlijnen.

Gemeenten hebben nu de regel dat een arbeidsmigrant aantoonbaar vijf jaar in Nederland moet hebben gewoond en gewerkt. Deze zomer wordt de door de overheid ontwikkelde ‘checklist gelijke behandeling EU burgers’ gepubliceerd. Pointer heeft het concept ingezien. Op deze manier wordt het duidelijker voor gemeenten wanneer ze dakloze arbeidsmigranten mogen toelaten tot de opvang. Zo hebben migranten volgens de checklist al recht op opvang wanneer ze minder dan een jaar rechtmatig in Nederland zijn verbleven. De checklist is opgesteld door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en drie ministeries: VWS, JenV en SZW.

Welkom

Carina Kruijsen, bestuurder bij opvangorganisatie SMO-Traverse, baalt van het huidige beleid. Volgens haar zijn alle dak- en thuislozen namelijk welkom, maar kan ze de dakloze arbeidsmigranten niet opvangen. ‘Wat betreft arbeidsmigranten is landelijk de afspraak gemaakt dat we ‘nee’ moeten zeggen’, zei ze zaterdag in een radio-uitzending van Pointer.

Vijf-jaar-regel

Hoe Nederland op dit moment dak- en thuislozen opvangt is in strijd met Europese richtlijnen. ‘Ik weet ook niet waar de overheid deze vijf-jaar-regel vandaan haalt’, zegt Dion Kramer, universitair docent Europees Recht aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Volgens hem is de checklist dan ook een verbetering van de huidige situatie, en meer in lijn met de Europese regels.

Eerder recht

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) erkent dat het overheidsbeleid niet klopt. ‘Uit de checklist blijkt dat arbeidsmigranten inderdaad eerder recht hebben op opvang dan pas na vijf jaar werken en wonen in Nederland’, zegt Martijn Balster (PvdA). De Haagse wethouder is tevens voorzitter van de bestuurlijke klankbordgroep Arbeidsmigranten van de VNG.

Financiële compensatie

Voor gemeenten geeft de komst van de checklist een dubbel gevoel. ‘We vinden het niet humaan dat deze mensen buiten moeten slapen, maar als je als gemeente niet financieel gecompenseerd wordt, dan heb je een probleem’, aldus Balster. Daklozenopvang wordt gefinancierd vanuit de Wmo, waardoor van tevoren bepaald wordt hoeveel dak- en thuislozen ze kunnen opvangen. Als er dan ook nog dakloze arbeidsmigranten moeten worden opvangen, wordt gevreesd dat gemeenten in de knel komen.

Toename arbeidsmigranten

Daarnaast is het aantal dakloze EU-arbeidsmigranten de afgelopen jaren enorm toegenomen. Drie jaar geleden ging het nog om bijna drieduizend migranten, maar eind vorig jaar stond de teller al op minstens zesduizend, zo becijferde RTL Nieuws destijds. Wat momenteel het precieze aantal dakloze arbeidsmigranten is, is lastig te zeggen.