Van Ooijen (VWS): geen wettelijk maximum wachtlijst Beschermd Wonen

Demissionair staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS) wil niet wettelijk vastleggen hoe lang mensen maximaal op een wachtlijst voor Beschermd Wonen mogen staan. Dat zegt hij in een reactie op vragen van Tweede Kamerleden Sarah Dobbe en Michiel van Nispen (beiden SP). Op de vraag of de wachtlijsten sinds 2020 zijn toegenomen of afgenomen kan de ChristenUnie-politicus geen antwoord geven.

De bewindspersoon stelt dat ook voor andere intramurale voorzieningen geen wettelijke maxima voor de wachttijd gelden. ‘Voor voorzieningen die gedecentraliseerd zijn naar gemeenten past dit nog minder’, aldus Van Ooijen. Het is volgens hem aan gemeenten om ervoor te zorgen dat cliënten tijdig voorzieningen ontvangen.

In de wacht

In Nederland moeten duizenden mensen wachten op een plek in een locatie voor Beschermd Wonen (BW). In meer dan veertig van de 44 centrumgemeenten zijn er wachttijden, die kunnen oplopen tot twee jaar of langer, zo bleek onlangs uit een onderzoek van Pointer. Hoe lang deze kwetsbare groep moet wachten op een BW-plek verschilt. In sommige centrumgemeenten gaat het om enkele weken, terwijl bij aanbieders in onder meer Haarlem, Arnhem en Den Haag inwoners zelfs twee jaar of langer moeten wachten.

Toename of afname

Hoewel de staatssecretaris erkent dat er ‘soms (te) lange wachttijden zijn’, zegt hij geen zicht te hebben op de huidige omvang van de wachtlijsten. Het meest recente onderzoek van het ministerie van VWS stamt namelijk uit 2020. Omdat Van Ooijen niet bekend is met de achterliggende data die Pointer heeft verzameld, kan hij geen antwoord geven op de vraag of de wachtlijsten sinds 2020 zijn toegenomen of afgenomen. Wel is bekend dat het totaal aantal cliënten dat gebruikmaakt van een intramurale of ambulante voorziening sinds 2021 is toegenomen.

Financiële middelen

Maar vooralsnog ziet de ChristenUnie-politicus geen reden om te concluderen dat gemeenten de wettelijke taak rond het verstrekken van BW onvoldoende zouden uitvoeren. Centrumgemeenten hoeven wat hem betreft dan ook geen extra middelen te krijgen. Hij verwijst hierbij naar een rapport van onderzoeks- en adviesbureau Significant, dat de Tweede Kamer in april vorig jaar ontving. ‘De conclusie van dit onderzoek is dat centrumgemeenten over voldoende middelen beschikken voor de uitvoering van beschermd wonen’, stelt Van Ooijen.

Beschermd thuis

Een belangrijke oorzaak van de wachtlijsten is het tekort aan passende woonvormen (met begeleiding). Hierdoor stokt ook de doorstroom van de maatschappelijke opvang naar BW. Momenteel zijn gemeenten bezig met de transitie ‘Van beschermd wonen naar een beschermd thuis’. Het idee is dat steeds meer mensen thuis of in een woonvorm in de eigen woonplaats ondersteund kunnen worden. Deze kentering ‘kan bijdragen aan de afname van de wachtlijsten’, schrijft de staatssecretaris.

Huisvesting aandachtsgroepen

Daarnaast moet de Wet Versterking Regie op de Volkshuisvesting (Wvrv) ervoor zorgen dat overheden meer mogelijkheden hebben om te sturen op hoeveel woningen er waar en voor wie worden gebouwd. Dit wetsvoorstel, dat vorige maand naar de Tweede Kamer gestuurd, moet onder andere leiden tot meer betaalbare woningen. Bepaalde aandachtsgroepen, waaronder mensen die uitstromen uit BW, zullen voorrang krijgen bij de toewijzing van woonruimte.