RvdK: koop forensische jeugdhulp weer landelijk in

Rechters leggen jonge daders bij hun veroordeling vaak specialistische jeugdhulp op, alleen krijgen ze die hulp in meer dan de helft van de gevallen niet. Gemeenten voeren ieder hun eigen inkoopbeleid, waardoor per gemeente verschilt of een jongere wel of niet een behandeling krijgt. De Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) wil deze rechtsongelijkheid opheffen, en pleitte in een uitzending van Pointer voor de landelijke inkoop van forensische jeugdhulp.

Op het moment dat de kinderrechter specialistische hulp oplegt, moet een gemeente die hulp bieden. Als deze nog niet is ingekocht wordt dat alsnog gedaan. Hierdoor belanden jongeren vaak op een wachtlijst. ‘Soms moeten ze zelfs twee jaar wachten’, laat RvdK-directeur Mirjam Zeevaart weten aan Pointer. De hulp en zorg die jongeren wordt opgelegd is bedoeld om recidive te voorkomen, maar dat doel wordt niet vaak bereikt. Zo zit 70 procent van de jonge daders binnen vier jaar weer achter de tralies.

Rechtsongelijkheid

En dan zijn er ook nog gemeenten die de specialistische hulp helemaal niet inkopen. Hoewel dat ‘soms begrijpelijk’ is, worden zij volgens de RvdK vooralsnog niet berispt als ze opgelegde hulp weigeren aan te bieden.

Daarbij leidt het huidige stelsel tot rechtsongelijkheid. Jongeren die veroordeeld zijn tot dezelfde straf en hulp worden anders behandeld, simpelweg omdat ze in een andere gemeente wonen. ‘Als je deze forensische jeugdhulp weer centraal inkoopt, krijgen jongeren passende hulp, ongeacht hun woonplaats’, aldus Zeevaart.

Geen volledig beeld

Dat jeugdigen op wachtlijsten terechtkomen omdat zorg niet wordt ingekocht is iets wat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) niet herkent. De koepelorganisatie heeft immers ‘geen volledig beeld van de zorg die gemeenten inkopen’, zo laat hun woordvoerder weten aan Binnenlands Bestuur. Desalniettemin onderschrijft de VNG dat de jeugdhulp in het strafrechtelijk kader onder druk staat. ‘De oorzaken zijn pluriform, zoals een personeelstekort bij aanbieders voor (forensische) jeugdhulp, hoge werkdruk onder professionals, een toenemende zorgvraag onder jeugdigen en een toegenomen administratieve lastendruk’, aldus de woordvoerder.

Hervormingsagenda Jeugd

In de Hervormingsagenda Jeugd staan afspraken over de hervorming van het jeugdhulpstelsel. De landelijke contractering van hoogspecialistisch of schaars zorgaanbod is één aspect van dit gesloten principeakkoord. ‘In beginsel’ staat de VNG dan ook positief tegenover de landelijke inkoop van de jeugdhulp in het strafrechtelijk kader. Dit dient echter wel te gebeuren op basis van ‘gedragen inhoudelijke uitgangspunten’. Juist bij complexe hulpvragen is volgens de koepelorganisatie ‘een levensbrede aanpak nodig’. Tijdens het jaarcongres op 13 en 14 juni legt de VNG de hervormingsagenda aan haar leden voor.