Rotterdam versoepelt kostendelersnorm

Rotterdam gaat jongeren tot 27 jaar niet meer meetellen als 'kostendeler' in de bijstand. Dat betekent dat ze kunnen samenwonen met iemand die een bijstandsuitkering ontvangt, zonder dat dat consequenties heeft voor de uitkering.

Conflicten

De kostendelersnorm houdt in dat de bijstandsuitkering wordt verlaagd naar mate er meer mensen in één huis samenwonen. Het idee is dat huisgenoten de woonlasten met elkaar kunnen delen. Maar in de praktijk brengt de regel gezinnen in de problemen, ziet wethouder Richard Moti (PvdA, werk en inkomen). 'Ouders met een uitkering durven hun kinderen van 21 jaar of ouder geen onderdak meer te bieden, omdat ze vrezen voor een lagere uitkering. Daardoor ontstaan er soms conflicten binnen gezinnen. Door de norm los te laten, willen we voorkomen dat jongeren gedwongen op zichzelf moeten gaan wonen of zelfs geen dak boven hun hoofd meer hebben.'

Wetswijziging

Dat Rotterdam het besluit zelf neemt, is opvallend, omdat de kostendelersnorm onder wetgeving van het rijk valt. De gemeente zegt echter vooruit te lopen op een landelijke wetswijziging. Het kabinet Rutte IV kondigde in het coalitieakkoord inderdaad aan dat de leeftijd voor de kostendelersnorm zal worden verhoogd tot 27 jaar. Minister Carola Schouten (Armoedebeleid, ChristenUnie) wil die wijziging op 1 januari 2023 laten ingaan. Rotterdam begint echter al op 1 juli 2022 met de nieuwe interpretatie van de kostendelersnorm.

Dakloosheid

Rotterdam is niet de enige gemeente die zich zorgen maakt over de kostendelersnorm. Uit onderzoek van Binnenlands Bestuur bleek vorig jaar dat bijna alle grotere gemeenten de kostendelersnorm willen aanpassen. Een derde van die gemeenten wil de kostendelersnorm zelfs het liefst helemaal afschaffen. Het vermoeden dat de kostendelersnorm kan bijdragen aan dakloosheid onder jongeren is een belangrijke reden daarvoor. Ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) pleit al langer voor het loslaten van de norm voor jongeren tot 27 jaar. 

Kosten

Uit een verkenning van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) bleek vorig jaar dat het verhogen van de leeftijd van de kostendelersnorm naar 27 jaar in totaal 168 miljoen euro per jaar zou kosten aan extra uitkeringsuitgaven. Het compleet afschaffen van de norm zou 421 miljoen kosten.