Uitvoeringbesluit Jeugdwet handenbindertje gemeenten

Het bij de Jeugdwet behorende uitvoeringsbesluit is onwerkbaar voor gemeenten. Met de vele bepalingen en voorwaarden wordt de beleidsvrijheid te veel ingeperkt. ‘Het rijk blijft zich tot op detailniveau in de uitvoering bemoeien met de jeugdzorg, zonder te beargumenteren waarom dat nodig is’, verzucht gemeentekoepel VNG in een brief aan het kabinet.

Stelselverantwoordelijk

Zo worden aan gemeenten eisen gesteld aan de beschikbaarheid van relevante deskundigheid. ‘Naar ons oordeel treedt de wetgever hier erg diep in de uitvoering’, schrijft de VNG aan de staatssecretarissen Van Rijn (PvdA) en Teeven (VVD). Ook op het punt van het verzamelen en leveren van gegevens worden te veel eisen gesteld, terwijl juist de bedoeling was dat de bureaucratie zou verminderen. Daarnaast eist het rijk dat jeugdzorgaanbieders verantwoording aan Den Haag afleggen over aard en wijze van uitvoering en resultaten over preventie, jeugdhulp, kinder- en jeugdbescherming. Vreemd, vindt de VNG, dat het rijk als stelselverantwoordelijke informatie over de uitvoering moet krijgen.

Onwerkbare situatie

Een doorn in het oog is tevens dat gemeenten alleen beleidsinformatie mogen ophalen bij de landelijke voorziening. Er mogen geen regionale afspraken worden gemaakt met jeugdhulpinstellingen over het leveren van aanvullende gegevens. ‘Dit is een ernstige beperking van de ruimte voor gemeenten om hun eigen beleidsinformatie te verzamelen. Wij achten deze situatie voor gemeenten onwerkbaar’, stelt de VNG.

Geen pleeggezin

Daarnaast is bij onder meer de jeugdhulp aan minderjarigen met en zonder recht op verblijf in Nederland onduidelijk om hoeveel kinderen het gaat en wie opdraait voor de kosten van de geboden hulp. Het rijk eist bovendien dat minderjarigen zonder recht op verblijf in een jeugdzorginstelling worden geholpen en niet bij een pleeggezin mogen worden ondergebracht. De VNG stelt bovendien dat het rijk en niet gemeenten verantwoordelijk zijn voor kinderen die niet in Nederland mogen blijven, en wil hierover met het kabinet in overleg.

Flexibiliteit nodig

De regelgeving rond het Advies en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (AMHK) is in de wet al zo minutieus vastgelegd waardoor en het belemmerend werkt in de uitvoeringspraktijk. In het Uitvoeringsbesluit wordt de ruimte nog verder beperkt. ‘Een zekere mate van flexibiliteit in de uitvoering is zeer wenselijk’, vindt de gemeentekoepel. De VNG besluit haar brief met een niet mis te verstane boodschap: ‘Wij verzoeken de wetgever de stelselverantwoordelijke te behoeden voor het steeds maar weer blijven stellen van regels aan de gemeentelijke overheid. Decentralisatie is loslaten in vertrouwen.’

Juist meer eisen nodig

Naast de VNG hebben nog 34 organisaties gereageerd op het concept-Uitvoeringsbesluit. Een aantal van hen, zoals de nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen, vraagt − in tegenstelling tot de VNG − juist om nog stringentere en uniforme eisen rondom gegevensverzameling en –verstrekking. Alleen dan kan sprake zijn van adequate monitoring.