In vrijwel elke stad wachtlijst huishoudelijke hulp

Bijna acht op de tien grote gemeenten hebben op dit moment een wachtlijst voor huishoudelijke hulp. De wachttijd bedraagt in de meeste gemeenten drie maanden of meer.

Bij 5 procent van de G40-gemeenten bedraagt de wachttijd zelfs langer dan een half jaar, zo blijkt uit een enquête van Binnenlands Bestuur onder ruim dertig 100.000-plus gemeenten over de gevolgen van de invoering van het Wmo-abonnementstarief.

Hoog inkomen

De meeste gemeenten (84 procent) wijten de wachtlijst aan dat in 2019 ingevoerde abonnementstarief. Voor maximaal 19 euro per maand kan iedere burger die aan de voorwaarden van de Wmo voldoet, sindsdien hulp bij het huishouden  krijgen – ook als zij een hoog inkomen hebben. Uit de enquête blijkt dat het aantal Wmo-aanvragen sindsdien fors is toegenomen. Maar volgens ruim negen op de tien gemeenten is er nóg een belangrijke oorzaak, in sommige gemeenten zelfs de enige: personeelstekort, vooral bij de zorgaanbieders. 

Kwetsbare inwoners

Huishoudelijke hulp kost gemeenten gemiddeld meer geld dan ze ter compensatie ontvangen van het rijk. In de enquête geeft de helft van de grote gemeenten aan dat de rijksbijdrage onvoldoende is. Behalve dat steeds meer gemeenten er fors toe op leggen, dreigt de Wmo-voorziening onbereikbaar te worden voor kwetsbare inwoners. Bijna 40 procent van de respondenten geeft aan dat er op hun wachtlijst ook kwetsbare inwoners staan

Teruggefloten

 Er zijn bijna geen gemeenten meer die toch een inkomensafhankelijke bijdrage vragen, uit angst om te worden teruggefloten door de rechter. Maar de helft voert wel een ontmoedigingsbeleid, waarbij ze steeds vaker een moreel appel op inwoners met hogere inkomens doen om af te zien van de aanvraag.

Fragiel

Een paar gemeenten, zoals Deventer, kennen overigens geen wachtlijst, ondanks een forse toename van het aantal aanvragen van 2.513 in 2018 tot 3.506 in 2021. ‘Maar het evenwicht is ook bij ons fragiel’, zegt Marita Kamphuis, accountmanager sociaal domein van Deventer.

Lees meer over het onderzoek in Binnenlands Bestuur 23 (inlog)