Kamer wil minder kliklijnen, maar geen verbod

De Tweede Kamer wil dat de regering gemeenten gaat bewegen om geen gebruik maken van anonieme kliklijnen voor bijstandsfraude. Een motie met die strekking werd dinsdag aangenomen. De SP stelde voor de kliklijnen volledig te verbieden, maar daarmee ging de Kamer niet akkoord.

Kliklijnen

De motie die wel werd aangenomen werd ingediend door Kamerleden van NSC en GroenLinks-PvdA. Recent kwamen de kliklijnen die gemeenten op grote schaal gebruiken om bijstandsfraude op te sporen opnieuw in het nieuws, toen uit onderzoek door EenVandaag bleek dat het aantal van dat soort meldpunten nog steeds toeneemt.

Wantrouwen

Toch kwam uit dat onderzoek ook enig ongemak naar voren bij sommige lokale bestuurders. In totaal kozen 26 gemeenten er juist voor om te stoppen met de kliklijn, die vraagt dat inwoners melding doen als ze vermoeden dat iemand die zij kennen fraudeert met de bijstand. Zij gaven bijvoorbeeld aan dat een kliklijn haaks staat op het voornemen te werken vanuit vertrouwen.

Kabinet ziet voordelen

Staatssecretaris Jurgen Nobel wuifde die ongemakken begin april weg toen NSC, GroenLinks-PvdA en SP naar aanleiding van het onderzoek Kamervragen stelden. Volgens het kabinet zijn de kliklijnen juist bevorderlijk voor het vertrouwen van Nederlanders in de sociale zekerheid. Daarnaast wees Nobel erop dat (anonieme) meldpunten waar burgers misstanden kunnen aandragen de normaalste zaak van de wereld zijn. Bijvoorbeeld het Meldpunt Goed Verhuurderschap, of Meld Misdaad Anoniem.

Kamer vindt het niks

De Kamer denkt er toch anders over, zo bleek dinsdag tijdens de stemmingen horende bij het wetsvoorstel Participatiewet in balans. Onder andere het feit dat bij de kliklijn in Rotterdam, zoals medio vorig jaar al gemeld door Binnenlands Bestuur, 543 personen die geen fraude hadden gepleegd naar aanleiding van meldingen toch waren onderzocht, is voor de Kamer niet te rijmen met het uitgangspunt uit te gaan van vertrouwen.

Geen verbod, wel minder

De SP diende een motie in om de kliklijnen volledig te verbieden, maar daarvoor was geen meerderheid te vinden. De staatssecretaris had over die motie dan ook gezegd dat dit ook zou betekenen dat iets als Meld Misdaad Anoniem zou moeten verdwijnen. De veel mildere motie van NSC en GroenLinks-PvdA, die de regering slechts vroeg met gemeenten in gesprek te gaan om het gebruik van kliklijnen af te raden, kreeg wel voldoende steun.