Mantelzorgers geven overheid een onvoldoende

Mantelzorgers geven de ondersteuning vanuit de overheid ‘een dikke onvoldoende’. Er is veel onduidelijkheid over financiële vergoedingen en waar deze onbetaalde zorgverleners voor ondersteuning terecht kunnen. Ook voelen veel mantelzorgers zich wel eens onzeker of schuldig over het niet kunnen bieden van de gewenste ondersteuning.

Dat blijkt uit het Nationaal Mantelzorgonderzoek, uitgevoerd door Senior Service en Hello 24/7 in samenwerking met de Haagse Hogeschool. Duizend actieve mantelzorgers hebben aan deze peiling deelgenomen. 

Wmo 2015 en pgb

De enquête laat zien dat in 2023 78 procent van de mantelzorgers zich niet gesteund voelde. In 2022 was dit nog 47 procent. Onduidelijkheid over financiële vergoedingen en waar mantelzorgers voor ondersteuning terecht kunnen spelen hierbij een belangrijke rol. Slechts 1 procent van de mantelzorgers noemt het persoonsgebonden budget (pgb) als vorm van hulp vanuit de overheid. In 2022 was nog 6 procent hiermee bekend. Net als vorig jaar noemt slechts 6 procent de Wmo 2015 als mantelzorghulp.

‘Het is zorgelijk dat de bekendheid met deze financieringsmogelijkheden laag blijft, aangezien ze mantelzorgers kunnen ondersteunen in hun taken’, aldus de auteurs. De resultaten benadrukken ‘de noodzaak’ voor meer toegankelijkheid en duidelijkheid omtrent beschikbare regelingen en financiële ondersteuning.

Voorlichting

Het onderzoek pleit ook voor betere voorlichting. ‘Het is niet dat een overheid niets doet. Het is dat de boodschap niet aankomt’, zegt Floris Vervat, initiatiefnemer van Het Nationaal Mantelzorgonderzoek en oprichter van mantelzorgorganisatie Senior Service. Vervat ziet wel goedbedoelde overheidsinitiatieven, maar deze bereiken de mantelzorgers onvoldoende. Volgens hem begint ondersteuning bij aanvullende mantelzorg bij het verlenen van financieel advies.  

Een ander punt van zorg is dat 87 procent van de respondenten aangeeft onzeker te zijn over de zorg en ondersteuning die hij of zij geeft aan de zorgvrager, zegt Tsjitske Haanstra, senior onderzoeker bij het lectoraat Relationele Zorg aan de Haagse Hogeschool. Deze kenniskring doet onderzoek naar het verbeteren van relaties in de zorg. Mantelzorgers zijn vaak niet geschoold om zorgtaken uit te voeren. Haanstra: ‘Trekt de mantelzorger die steunkousen wel goed aan? Begrijpt de mantelzorger het medicatieoverzicht?’ Beter voorlichting en online trainingen voor mantelzorgers kunnen deze onzekerheid wegnemen. Maar liefst 71 procent van de ondervraagden heeft daar behoefte aan.

Schuldgevoel

Het gebrek aan zekerheid en educatieve informatie kunnen redenen zijn waarom mantelzorgers zich wel eens schuldig voelen over het niet kunnen bieden van de gewenste ondersteuning. 95 procent van de deelnemers ervaart dit gevoel wel eens. Het Nationaal Mantelzorgonderzoek: ‘Dit gevoel van schuld legt een extra emotionele last op de mantelzorgers en benadrukt de noodzaak van waardevol advies en begeleiding om hen te helpen de juiste zorg te verlenen’.

Nationaal Mantelzorgonderzoek

Het Nationaal Mantelzorgonderzoek is een jaarlijks terugkerend onderzoek dat meer duidelijkheid en aandacht wil creëren voor de positie van mantelzorgers en senioren. Het rapport brengt de identiteit, omstandigheden en behoeften van mantelzorgers in kaart.