Maak jeugdzorg overbodig; tip 7, 'Woning, Werk, Wijf'

Mijn zevende tip aan de gemeenten als toekomstige opdrachtgevers om jeugdzorg zoveel mogelijk overbodig te maken, gaat over het meer samenwerken met in het kader van de jeugdzorg niet traditionele netwerkpartners. Wat goed is om te weten, is dat een groot deel van de problematiek van de zwaarste doelgroep van multiprobleemgezinnen in principe niets met jeugdzorg te maken heeft. Te kleine woning, geen woning, schulden, geen werk, geen opleiding en inderdaad geen partner. Pieter Winsemius heeft het in dit verband over de drie W’s: woning, werk en 'wijf'.

Wat ook goed is om te weten, is dat het weinig zin heeft om aan complexere zaken als gedrags- of psychiatrische problemen (van zowel ouders als kinderen) of aan het verbeteren van opvoedvaardigheden van ouders te werken als een aantal 'basics' niet op orde zijn. Dure jeugdzorg- of volwassen GGZ-trajecten zijn weggegooid geld als die 'basics' niet op orde zijn. Het is nu éénmaal lastig om ruimte in je hoofd vrij te maken voor het ontvangen van zorg als er acht kinderen in een vierkamer appartement rondrennen (en dus maar veel naar op straat vluchten), je niet weet hoe je morgen eten op tafel moet krijgen en huisuitzetting wegens huurschuld permanent op de loer ligt. Ook blijkt dat veel probleemjongens zich een stuk beter gaan gedragen nadat ze een vast vriendinnetje aan de haak hebben geslagen.

Je zou zelfs kunnen zeggen dat het ontbreken van een normaal leven een broedplaats is voor jeugdzorgproblematiek. Gemeenten doen er dus verstandig aan om de samenwerking te zoeken met woningbouwcorporaties. Die hebben daar ook belang bij als het gaat om het voorkomen van overlast en ontstaan van huurschulden, De eigen sociale dienst heeft vele sleutels in handen als het gaat om schuldsanering en toeleiding naar werk. Samenwerking met het onderwijs is van groot belang als het gaat om het realiseren van innovatie leer/werktrajecten als de stap naar werk ineens te groot is. 

En is het te ver gezocht om als gemeente samenwerking te zoeken met gerenommeerde 'datingsites'? Met een speciaal plekje voor risicojongeren op zoek naar een partner? Als de gemeenten als regisseur alle partijen bij elkaar brengt dan ontstaat een interessante cocktail. 'Zit je leven in een dip en ben je op zoek naar een partner? Wij helpen je bij het vinden van een baan en een woning en dan ben je een aantrekkelijke partij op de dating markt.' Surf naar www.www.nl Er is vast ook nog wel een TV-producent te vinden die hier een interessant format van kan maken, bijvoorbeeld voor alle locale TV-zenders. 'Risicojongere met grote mond maar klein hartje zoekt vrouw'.

Ik hoor de cynici onder ons al weer denken, wie wil er nu gekoppeld worden aan een risicojongere? En wat als risicojongens en risicomeisjes massaal met elkaar gaan trouwen? Leidt dat niet juist tot heel veel nieuwe jeugdzorgcliëntjes? Is hier geen sprake van een verborgen agenda van een jeugdzorgbestuurder om de toekomst van zijn club veilig te stellen?

Nog los van het feit dat anders de kans ook groot is dat jongens en meisjes uit de sociale onderklasse elkaar uiteindelijk vinden, berust deze cynische reactie op een groot misverstand. Alsof jongeren die om wat voor reden dan ook veel pech hebben gehad in hun leven niet in staat zouden zijn hun leven weer op orde te krijgen. Er zijn genoeg mooie voorbeelden waarin, met een beetje steun in de rug net op het goede moment, op het eerste gezicht kansloze jongeren in staat bleken hun leven weer op de rails te krijgen. Het woord zegt het al, het gaat om risico’s niet om onvermijdelijkheden.

Het enige wat gemeenten moeten doen is uitgaan van een positief mensbeeld en het organiseren van de samenwerking. Leuk toch?