Jeugdzorg: De Grote Transformatie

Dat gemeenten een stevige visie ontwikkelen op de kern van hun ambities is maar een begin. Dat gemeenten zich realiseren dat zij straks opdrachtgever en ‘inkoper’ zijn, is ook niet onbelangrijk. Transformatie is ook afscheid nemen van goedbedoelde interventies die leuk klinken, maar niet effectief zijn. Waarom laten we jongeren van belastinggeld rappen die oude mensen op straat bruut beroven? Waarom denken we dat ze dat tasje de volgende keer laten hangen?

Gemeenten krijgen er wel een kluif bij, maar dat is vooral fijn omdat alles dan in een hand komt. Geen dubbele diagnoses, minder wachten op elkaar en de gemeente kan de verantwoordelijkheid ook niet langer doorschuiven naar een andere instantie. Dat geeft de burger op voorhand moed. Jeugdzorg gaat ook, maar niet alleen om kinderen die thuis niet veilig kunnen opgroeien en beschermd moeten worden tegen hun ouders.

Veel ouders zijn voor een goede ondersteuning afhankelijk van de overheid. Veel van deze ouders zitten met hun handen in het haar. Zij weten zelf vaak goed wat goed is voor hun kind, maar komen in gevecht met instanties en krijgen volstrekt iets anders dan ze willen. Hoeveel ouders zijn blij met de ondersteuning die zij krijgen? Bekijk die casuïstiek en gebruik die als leidraad voor de invulling van de taken die op je af komen, zeg ik tegen gemeenten. Dat die blije mensen nauwelijks bestaan, is veelzeggend. De gemeenschappelijke agenda van ouders en de overheid samen is voor mij een prachtig uitgangspunt voor de transformatie van de Jeugdzorg.

Bij transformatie hoort ook het begrip ‘houden van’. Houdt de overheid wel genoeg van de Jeugdzorgkinderen om echt het beste voor deze kinderen te willen. Vertrouwt de overheid ouders wel, of is het werkterrein van Jeugdzorg omgeven door achterdocht? Ik vind het ontluisterend dat de angst van ouders voor Jeugdzorg zo groot is. Weinig ouders durven te klagen over Jeugdzorg omdat de angst dat hun kinderen uit huis worden geplaatst, overheerst. Jeugdzorg laat ouders ook niet los. Ligt het echt aan de ouders en kinderen dat Jeugdzorg de verantwoordelijkheid niet meer teruggeeft of ligt dat aan (de cultuur en kwaliteit van) Jeugdzorg?

Houden van kinderen geeft weer een andere dimensie aan het begrip ‘Kind Centraal’. Daar is niemand op tegen, maar het is tevens een procedurele benadering die in de praktijk neerkomt op het achter de rug om van mensen maken van één dossier, één plan en één aanpak.

Transformatie is ook het voortbouwen op het inzetten van de natuurlijke omgeving van kinderen. De buren, opa’s en oma’s, ooms en tantes en de leraar kunnen vaak een groot verschil maken. Ziet de professional deze mensen staan, ziet de professional deze mensen als gelijkwaardig en durft de professional samen met deze mensen te werken aan een toekomst voor kinderen. Een toekomst waarin het streven naar een maximaal niveau van zelfredzaamheid centraal staat.