Het tij keren in de jeugdbescherming

De demissionaire bewindslieden hebben veel vertrouwen in het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming. Tilburg en Waalwijk experimenteren momenteel volop in deze proeftuinen. Met zichtbare successen, maar er is meer nodig om de problemen in de jeugdbescherming te verhelpen.

Dat de jeugdbescherming al jaren onder druk staat is niet nieuw. Toch sloeg het snoeiharde rapport Georganiseerde Onmacht van de Algemene Rekenkamer in als een bom. De adviesraad concludeerde in april dat sinds 2015 de wachttijden in de jeugdbescherming niet korter zijn geworden, de administratieve lasten niet zijn afgenomen en de totale jeugdzorguitgaven niet zijn gedaald. Kinderen en kwetsbare gezinnen krijgen nog steeds niet (tijdig) de hulp die ze nodig hebben.

Kinderrechten

Dat heeft gevolgen. Nederland is dit jaar flink gedaald op de internationale ranglijst voor de naleving van kinderrechten, van plek vier naar plek twintig. Oprichter en bestuursvoorzitter van KidsRights Marc Dullaert zegt dat Nederland met name slecht scoort op het gebied van jeugdzorg en jeugdbescherming. De oud-Kinderombudsman noemt, net als de Rekenkamer, het gebrek aan hulp en de wachtlijsten als belangrijkste oorzaken.

Proeftuinen

Dat zijn niet mis te verstane conclusies. De verantwoordelijke bewindspersonen moeten dus aan de bak. Om de problemen in de jeugdbescherming te verhelpen, richten demissionaire staatssecretaris Van Ooijen (Jeugd en Preventie) en minister Weerwind (Rechtsbescherming) hun pijlen op het zogenoemde Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming. Deze proeftuinen zijn door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de ministeries van Justitie en Veiligheid en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in het leven geroepen. Met als belangrijkste doel: ontdekken wat werkt in de praktijk.

Mooie woorden

In de regio Hart van Brabant lopen sinds januari twee proeftuinen, in de gemeenten Tilburg en Waalwijk. Concreet betekent dat: gezinsgericht werken met gecertificeerde instellingen (GI’s), het regionaal veiligheidsteam en het gemeentelijk sociaal domein. In de proeftuin hebben gezinnen steeds één aanspreekpunt: het wijkteam. De wijkteammedewerker blijft bij het gezin en haalt er expertise bij als dat nodig is – vanuit zorg- en veiligheidspartijen, of er wordt beroep gedaan op ervaringsdeskundigen. ‘We willen vanuit het wijkteam doen wat nodig is’, zegt Donald Kwint, beleidsmedewerker Zorg en Ondersteuning bij de gemeente Tilburg. ‘Voorheen kregen medewerkers uit het wijkteam geen gehoor wanneer zij een moeilijke casus hadden.’ Bij de proeftuin gaat het volgens Kwint om ‘gedeelde verantwoordelijkheid.’

Mooie woorden, maar werpt deze aanpak vruchten af? De eerste bevindingen werden in juni tijdens een werkbezoek in Tilburg gedeeld. Vertegenwoordigers van diverse pluimage waren aanwezig bij deze tussenevaluatie. Wethouders, gemeentelijke beleidsmedewerkers, ervaringsdeskundigen, professionals, Kamerleden: allemaal waren ze benieuwd naar de eerste resultaten.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 15. (inlog)