Burgemeester Koen Schuiling: ‘We moeten ons schamen’
De leefomstandigheden in het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel zijn om beroerd van te worden, ziet de Groningse burgemeester.
Gemeenten buitelen over elkaar om goed te doen met opvang voor Oekraïense vluchtelingen. Statushouders hebben het nakijken. ‘Zij zitten nog steeds vast’, zegt veiligheidsregiovoorzitter en burgemeester van Groningen Koen Schuiling. ‘Aan alle kanten overtreden we de wet.’
Beroerd
‘Ik ben echt dagen beroerd geweest’, zegt Koen Schuiling (63). De burgemeester van Groningen had niets verkeerds gegeten en corona was het ook niet. De burgemeester was op bezoek geweest in het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel. ‘Kinderen spelen tussen het afval. Op een festivalterrein zijn oneindig betere sanitaire voorzieningen. Het is een andere categorie mensen of zo, ik weet het niet. Aan alle kanten overtreden we de wet. Het is beschamend.’ En wat net zo beschamend is, is dat nogal wat van zijn eerbiedwaardige collega’s in den lande zien dat de opvang in Groningen mensonwaardig is, zelf genoeg opvangmogelijkheden hebben, maar geen vinger uitsteken.
Beschaafd land
Schuiling bekommert zich als voorzitter van de veiligheidsregio Groningen al langer om de gemeente Westerwolde en het lot van asielzoekers en statushouders aldaar in Ter Apel. ‘Het is een beschaafd land onwaardig’, aldus Schuiling over ‘s lands enige aanmeldcentrum. ‘Sinds afgelopen zomer trek ik al aan de bel. Het gaat gewoon niet meer in Ter Apel. Er móet doorstroom komen. Maar er is geen ruimte, we hebben geen plaatsen, zeiden de collega’s in het land. Er was woningnood en we moesten niet polariseren. Dat moest ik toch begrijpen? En moet je een half jaar later zien. Er is godzijdank beweging. Duizenden opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen worden gecreëerd. Het Rijksvastgoedbedrijf zet een stap vooruit met lege kantoorgebouwen. Dat is mooi, maar het had een half jaar geleden moeten gebeuren toen Ter Apel overliep.’
Creativiteit
Waar eerst geen ruimte voor vluchtelingen was, is nu wel ruimte; 30.000 plekken wel te verstaan (waarvan er 20.000 worden bezet). Lege kantoren worden geschikt gemaakt voor Oekraïense vluchtelingen, flexwoningen worden neergezet op ongebruikte woningbouwlocaties, het cruiseschip Volendam van de Holland America Line meert vier maanden lang aan in de Merwehaven. Creativiteit kent geen tijd en geld te over. De Oekraïners moet het treurige lot van de asielzoekers en statushouders in Ter Apel bespaard blijven.
‘Op een festivalterrein zijn oneindig betere sanitaire voorzieningen.’
Rioollucht
Burgemeester Schuiling: ‘De GGD schreef vorig jaar twee rapporten over de omstandigheden in de noodopvang: het is er onhygiënisch, er hangt een penetrante rioollucht in de opvangtenten en urinoirs zitten vol met urine en bruine drab, er is kans op besmettingen en infectieziekten, er is nul privacy en het is brandgevaarlijk.’
Schril contrast
De toestroom van Oekraïners is groot en de race om ze een fatsoenlijk onderkomen te bieden vindt hij ‘hartverwarmend’, ‘maar het staat wel in schril contrast tot de inspanningen die gemeenten zich getroosten om de statushouders te huisvesten.’ Maar één troost: we weten nu wel waar de ruimte is die er eerder niet was. Schuiling: ‘Tijdens het veiligheidsberaad afgelopen week in Utrecht zeiden een paar collega’s: “Waarom noemen we de gemeenten niet die de capaciteit hebben maar niet thuisgeven?” Het noemen van namen brengt ons niet verder. Ik moet ook niet tegenover mijn collega’s komen te staan. Het is de rol van de staatssecretaris om gemeenten aan te spreken. Maar ik zit wel tegen het plafond als ik collega’s hoor vertellen dat het bij hen allemaal zo ingewikkeld is. Nee, bij ons in Groningen is het gemakkelijk.’
‘Het gaat gewoon niet meer in Ter Apel. Er moet doorstroom komen.’
Procedure
Schuiling is dus niet van het naming & shaming maar om inzicht te geven in het gedrag van gemeenten, vindt hij het instructief om Alkmaar te noemen. Dat is immers bekende ‘ouwe koek’. Toenmalig staatssecretaris Broekers-Knol besloot eerder dit jaar vijf gemeenten te dwingen om noodopvang in te stellen voor asielzoekers. Alkmaar was één van die gemeenten. Schuiling: ‘Ik wist als voormalig burgemeester van Den Helder precies om welke locatie het ging. Helemaal geschikt. En wat was de eerste reactie van Alkmaar? We beginnen een juridische procedure! We hebben een driedubbele crisis in Nederland en dan begin je over de vraag of een minister wel de bevoegdheid heeft om een aanwijzing te geven. Ik kan daar niet bij. Pekela is een kleine gemeente, zit financieel in de touwen, maar daar worden volgende week wel 250 units voor asielzoekers opgeleverd. Groningen levert honderden plaatsen. Delfzijl, Stadskanaal. Kijk eens op de kaart met opvanglocaties op de site van het COA, daar zie precies welke gemeenten hun bijdrage leveren.’
Ver weg
Maar ja, Oost-Groningen, dat is de andere kant van de wereld, hè? Weten zij in de Randstad veel – 200 kilometer van Amsterdam, 260 kilometer van Den Haag. Net als met het gas en de aardbevingen. Schuiling: ‘Ik vind niet dat Den Haag Groningen minacht, maar we zijn wel ver weg. Dat speelt een rol, ja. Het is al snel een abstracte wereld, de wereld van de aardbevingen, de wereld van Ter Apel. Daarom zei ik vorige week ook tijdens het veiligheidsberaad: kom kijken, haal je wijsheid niet uit de dossiers. Dan zie je met eigen ogen ons eigen Lampedusa. En daar word je dus echt beroerd van.’
Lees het volledige interview met burgemeester Koen Schuiling in Binnenlands Bestuur nummer 7.
Reacties: 4
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
In NL zijn 300-400.000 jongeren op zoek naar hun eigen woning en dreigen tot na hun 30e bij pa en ma te moeten blijven wonen, waardoor ze niet een goede start krijgen. Maar wel laten we elk jaar een groep vreemdelingen binnen in de grootte van een stad als Deventer.
1 miljoen Nederlanders leven onder de armoedegrens, 40.000 mensen kloppen wekelijks aan bij de voedselbank om maar te zwijgen van de mensonterende manier waarop opa en oma hun laatste jaren moeten doorstaan in verpleeghuizen, waar de zorg steeds verder wordt uitgekleed.
In 2015 liepen de gemeten kosten voor asielopvang al op tot 1 miljard euro en dit bedrag stijgt elk jaar meer, mede door de nooit genoemde kosten voor nevenschade, met name veroorzaakt door duizenden zgn 'veiligelanders', die geen enkel recht hebben op asiel, maar wel opgenomen blijven worden en nooit worden uitgezet.
Let wel, ik ben geen tegenstander van een humaan asielbeleid en iedereen, die vlucht voor een oorlog of die moet vluchten omwille van politieke vervolging, dient een veilige opvang te krijgen, maar waarom moet Nederland, dat alleen nog maar op papier een rijk land is, deze enorme toeloop opvangen?
Waar is de VN, waar is de UNHCR, waarvoor wij contributie betalen? Waarom worden oorlogsvluchtelingen niet in de eigen regio op een veilige en human manier opgevangen door deze daarin gespecialiseerde clubs, die beschikken over miljarden euro/dollar?
zet daar goede opvangkamen op met alle voorzieningen en stop de volksverhuizing door heel Europa tot aan ons kleine postzegeltje aan de Noordzee.
Herzie ook de verouderde asielverdragen, die nooit gemaakt en berekend waren op de gigantische migratiestromen, die we de laatste decennia hebben gezien. Persoonlijke asielaanvragen voor mensen, die onder politieke vervolging leiden, zouden bij zich een ambassade moeten melden en dáár wordt besloten of ze door kunnen of niet. Zo ontlast je de asielcentra in het mogelijke land van bestemming en hoeven er geen ingewikkelde uitzettingsprocedures ingezet te worden, als die er nu überhaupt al zijn.
Asiel dient ook altijd gericht te zijn op terugkeer in het geval dat de thuissituatie veilig is. Elk ander doel is geen asiel, maar immigratie en dan zouden de normale immigratieregels moeten volgen, dus geen gratis huis, geen leefgeld, geen TV, Miele of fiets, maar jezelf kunnen bedruipen.
Maar nee hoor, niets van dit alles. De elitaire regenten in Den Haag lezen dat op papier Nederland een rijk land is, geld is dan ook gratis en bij tekorten verhoog je gewoon de belastingen. Er is maar één doel en dat is dat wij in Nederland vooral moeten deugen. Ook al gaat dit ten koste van de welvaart en het welzijn van de eigen bevolking, waar de overheid een primaire taak naar heeft.