Van Ooijen (VWS): bezuinigingsopties jeugdzorg onverantwoord

De ingrepen die het demissionaire kabinet oppert om een half miljard op de jeugdzorg te bezuinigen, zijn ‘draconische’, onverantwoorde maatregelen. Dat zegt staatssecretaris Maarten van Ooijen (Jeugdzorg). In een brief heeft hij de mogelijkheden om de bezuiniging in te vullen aan de Kamer gestuurd. Maar, legt hij uit op NPO Radio 1, dat betekent niet dat hij voorstander is van die maatregelen.

‘Ik heb alleen laten weten wat deze opties zijn’, aldus de demissionaire bewindsman in het radio-interview. ‘Ik heb mijn huiswerk gemaakt. Maar als je het mij vraagt, dan zou ik zeggen: elk van deze opties is eigenlijk onverantwoord voor de meest kwetsbare kinderen in Nederland.’ Hoe de bezuiniging wordt ingevuld is vervolgens aan een nieuw kabinet, stelt hij, of aan de Tweede Kamer.

Eigen bijdrage

Het demissionaire kabinet denkt dat de invoering van een eigen bijdrage in de jeugdzorg noodzakelijk is om een voorgenomen bezuiniging van een half miljard euro te kunnen halen. Als die bijdrage inkomensafhankelijk zou worden en maximaal 1500 euro per huishouden zal zijn, kan dat al de helft (270 miljoen euro) van de besparing opleveren, aldus Van Ooijen in een Kamerbrief. Een eigen bijdrage stond al als optie in het regeerakkoord van Rutte-IV, maar was nog niet uitgewerkt.

Besparingsopties

Daarnaast oppert Van Ooijen geld te besparen door ernstige dyslexiezorg niet meer te vergoeden (70 miljoen besparing), geen jeugdhulp meer te vergoeden na het 18e jaar (60 miljoen), het PGB af te schaffen en alleen zorg in natura te vergoeden (60 miljoen), bovenregionale expertisecentra af te schaffen (26 miljoen) en het stopzetten van de subsidie voor schippersinternaten (16 miljoen).

Debat

De Tweede Kamer debatteert vandaag over de jeugdzorg en wilde vooraf opheldering van Van Ooijen over de manier waarop hij denkt te bezuinigingen. Een flink deel van de Tweede Kamer keerde zich in debatten al tegen de besparing en tegen een mogelijke eigen bijdrage. Onder meer GroenLinks-PvdA gaat opnieuw proberen de extra bezuiniging van tafel te krijgen, evenals de invoering van een eigen bijdrage, liet Kamerlid Lisa Westerveld weten.

Hervormingsagenda Jeugd

Van Ooijen schrijft dat het gaat om 500 miljoen euro aan bezuinigingen in zowel 2025 als in 2026. Vanaf 2027 moet er 511 miljoen euro per jaar worden bespaard. Deze besparingen komen bovenop de structurele bezuiniging van 1 miljard euro die de sector sowieso moet halen door de maatregelen uit te voeren die zijn afgesproken in de zogeheten Hervormingsagenda Jeugd.

Druk

Deze afspraken kwamen er in april vorig jaar na langdurig en moeizaam overleg tussen het rijk, gemeenten en zorgaanbieders. Vooral het geld was een obstakel. Wijzigingen zijn wel nodig, vindt iedereen, omdat er grote onvrede is over het stelsel, de hoge werkdruk en het grote personeelsverloop. Daardoor en door de grote vraag naar jeugdzorg zijn lange wachtlijsten ontstaan.

Nieuw kabinet

Het is volgens Van Ooijen aan een nieuw kabinet om te besluiten of de ruim 500 miljoen euro aan structurele bezuinigingen doorgaan of worden geschrapt. Het is dan wel nodig om een andere dekking voor dit bedrag te vinden. Als de formatie van een nieuw kabinet te lang op zich laat wachten zal het huidige demissionaire kabinet ‘verantwoordelijkheid nemen om een passende oplossing te zoeken voor de ingeboekte besparingen op korte termijn’. Of Van Ooijen indien nodig dus zelf deze ‘draconische maatregelen’ zal doorvoeren, wordt naar verwachting pas tijdens het debat duidelijk.