Haarlem start met bijverdienpremie bijstand

Om parttime werken met een bijstandsuitkering te laten lonen voert de gemeente Haarlem een bijverdienpremie in. Inkomsten die normaal tot de bijstandsnorm worden aangevuld worden opgehoogd met 15 procent van de verdiende inkomsten. De maatregel geldt voor alle inwoners die naast hun uitkering deeltijd werken, dus ook jongeren tot 27 jaar.

Een bijverdienpremie maakt werken in de bijstand niet alleen aantrekkelijker: mensen die gebruikmaken van de bijverdienpremie hebben meer kans om door te stromen naar betaald werk, betogen diverse partijen in de Haarlemse gemeenteraad. Zij wijzen naar het geslaagde experiment in Amsterdam. Daar konden werkende Amsterdammers in de bijstand een bijverdienpremie van maximaal 219 euro per maand aanvragen. Dankzij de regeling gingen meer mensen aan het werk en werd de bestaanszekerheid van mensen in de bijstand verhoogd, aldus de onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam. Naar Amsterdamse voorbeeld verzocht de gemeenteraad het college eenzelfde pilot te starten.

Niet wachten

De bijverdienpremie van 15 procent ligt in lijn met de aangekondigde herziening van de Participatiewet. In de toekomst mogen deeltijd werkende bijstandsgerechtigden een jaar lang 15 procent van het inkomen houden. De beoogde invoeringsdatum van de wetswijzigingen is vooralsnog 1 januari 2025. Haarlem wil alleen niet wachten tot 2025, zegt wethouder Diana van Loenen (Werk en inkomen). Zij vindt de wetswijzigingen ‘een goede eerste stap.’ ‘De huidige wet wordt soms als te knellend en rigide ervaren’, meent de PvdA’er.

Jongeren

De bijverdienpremie geldt ook voor jongeren tot 27 jaar. Maandelijks wordt 15 procent van de inkomsten opgespaard en tweemaal per jaar uitbetaald. Voor de 15 procent bijverdienpremie geldt een maximum van 167,07 per maand. Dit bedrag is even hoog als de maximale vrijlating voor mensen met een medische urenbeperking en mensen die vallen onder de doelgroep loonkostensubsidie. ‘Op deze manier wordt er geen onderscheid gemaakt’, schrijft het college van burgemeester en wethouders.

Uitstroompremie

Naast het belonen van parttime werk wil Haarlem uitstroom naar werk stimuleren. Dat bleek echter een stuk lastiger. Huidige wetgeving maakt het te ingewikkeld om naast een bijverdienpremie een uitstroompremie te verstrekken. ‘Daarom wordt voorgesteld de uitstroompremie gelijktijdig met de nieuwe wetswijzigingen Participatiewet in te voeren’, meldt het college.  

Participatiewet op de schop

Haarlem heeft al eerder maatregelen genomen waarmee de gemeente vooruitloopt op de veranderingen in de Participatiewet. Zo besloot het stadsbestuur eind december af te wijken van de wettelijk verplichte zoektermijn in de Participatiewet. Overigens zijn Haarlem en Amsterdam niet de eerste gemeenten die deeltijd werken willen belonen. Vorig jaar ontvingen parttime werkende Groningers naast hun uitkering eenmalig een premie van 15 procent van het netto jaarloon. De gemeente Groningen stelde daarvoor 700 duizend euro beschikbaar.

Wisselende resultaten

Die premie voor deeltijdwerk in de bijstand levert niet overal de beoogde resultaten op. De gemeenten Amsterdam, Wageningen, Doetinchem en Aalten zijn enthousiast over de aanpak, maar in Den Bosch en Tilburg vielen de resultaten tegen. Ook een landelijk experiment waaraan verschillende gemeenten meededen leverde geen eenduidig beeld op. Volgens de Wageningse wethouder Maud Hulshof (Participatie, D66) hangt het succes van de regeling sterk af van de uitvoering. Bijstandsgerechtigden moeten naast de financiële prikkel ook betere begeleiding naar werk krijgen, stelt zij. ‘Alleen geld geven is niet genoeg’, aldus Hulshof.