Groningen mag studenten niet uitsluiten van energietoeslag

De gemeente Groningen heeft meerdere studenten ten onrechte uitgesloten van de energietoeslag. Tot dat oordeel kwam de rechtbank Noord-Nederland afgelopen maandag. Eerder kwamen de rechtbanken in Arnhem, Utrecht en Amsterdam in vergelijkbare zaken tot eenzelfde oordeel. Studenten moeten volgens de rechter wel hun studielening maximaal benutten.

Het Groninger college van B en W meende dat enkele studenten niet in aanmerking kwamen voor de eenmalige toeslag. In drie zaken gingen studenten in tegen dat besluit. Volgens hen maakt het college een ongerechtvaardigd onderscheid tussen studenten en niet-studenten.

Discriminatieverbod en gelijkheidsbeginsel

In twee zaken geeft de rechtbank in Groningen de studenten gelijk en stelt dat het onderscheid ‘niet proportioneel’ is en ‘maar ten dele voldoet aan de eisen van doelmatigheid.’ Daarmee is het in strijd met het discriminatieverbod en het gelijkheidsbeginsel. In één van de twee zaken bepaalt de rechter dat het college een nieuw besluit moet nemen. In de andere zaak moet de gemeente de betreffende student alsnog de eenmalige energietoeslag toekennen.

Sociaal leenstelsel

In een derde zaak ligt het anders. Ook deze student stelde dat hij recht had op de energietoeslag. Hij voegde daar aan toe dat onterecht de mogelijkheid om in aanmerking te komen voor studiefinanciering werd meegenomen bij het bepalen van het inkomen. Maar daar gaat de rechtbank niet in mee. ‘De studiefinanciering is een uitkering die in dit geval voorliggend is’, aldus de rechter. Daar moet eerst een beroep op worden gedaan voordat een bijstandsuitkering, en dus ook de energietoeslag, in beeld komt. Dat de studiefinanciering in feite een lening is die moet worden terugbetaald maakt dat niet anders.

Wanneer de studielening wordt meegerekend ligt het inkomen van de student hoger dan de inkomensgrens. Hierdoor komt hij dus niet in aanmerking voor de energietoeslag. Aan het betoog van de eiser dat hij ‘de dupe is geworden van het sociaal leenstelsel’ geeft de rechtbank geen gehoord.

Landelijke probleem

Het is niet de eerste keer dat de rechter bepaalt dat een gemeente ten onrechte studenten heeft uitgesloten van een energietoeslag. Eerder kwamen de rechtbanken in Arnhem, Utrecht en Amsterdam in vergelijkbare zaken tot eenzelfde oordeel. Laatstgenoemde bepaalde eveneens dat van studenten in de knel mag worden verlangd dat zij hun leencapaciteit bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) maximaal benutten.

Herziening

Volgens jurist en bijstandsexpert Willy Heesen zijn deze uitspraken een bevestiging van de bestaande rechtspraak. De vraag rijst wat dit betekent voor alle studenten die wel de energietoeslag hebben aangevraagd, maar niet in bezwaar of beroep zijn gegaan. Volgens Heesen kunnen zij alsnog een herzieningsverzoek indienen. ‘Iedereen die vorig jaar dacht: dit besluit zal wel kloppen dus ik zie geen aanleiding om in bezwaar of beroep te gaan, weet met de kennis van nu dat dit niet klopt.’ Wat Heesen betreft zou het netjes zijn als de gemeente alle afwijzingsbesluiten herziet. ‘En niet alleen van Groningen. Dit is een landelijk thema, dus alle studentensteden zouden dit moeten doen.’ Vanzelfsprekend kost dit geld en zal het veel vragen van de capaciteit bij gemeenten, maar dat is volgens Heesen geen reden om het niet te doen.