Opnieuw stijging gebruik jeugdhulp

Opnieuw is het aantal jongeren dat jeugdhulp krijgt, gestegen. Vorig jaar kregen bijna 424.000 jongeren jeugdhulp. In 2018 waren dit er bijna 411.000; een stijging van 3,2 procent. Dat blijkt uit nieuwe, voorlopige, cijfers van het CBS. De definitieve cijfers vallen meestal een tot twee procent hoger uit. Sinds de invoering van de Jeugdwet in 2015 is het gebruik van jeugdhulp met 18,5 procent gestegen. Wijkteams zijn minder jeugdhulp gaan verlenen. De huisarts is nog steeds de belangrijkste verwijzer. Er zijn grote regionale verschillen.

Stijging

Naast de jeugdhulp kregen ruim 41.000 jongeren jeugdbescherming; een stijging van 2,4 procent ten opzichte van 2018. Na een aanvankelijke daling in 2016 en 2017 stijgt het aantal jongeren met jeugdbescherming sinds 2018 weer. 9.000 jongeren kregen jeugdreclassering; 2,4 procent minder dan in 2018. Sinds 2016 is hier een geleidelijke daling waarneembaar. 36.000 jongeren hadden naast jeugdhulp ook jeugdbescherming en/of jeugdreclassering.

Een op de acht

Van alle ruim 4,4 miljoen jongeren tot en met 22 jaar kreeg vorig jaar 9,6 procent jeugdhulp. Als alleen wordt gekeken naar jongeren tot 18 jaar is dit 12,2 procent: een op de acht jongeren. De meeste jongeren in jeugdhulp kwamen uit Amsterdam (20.000), Rotterdam (17.000) en Den Haag (15.000). Er zijn grote regionale verschillen. In de jeugdregio’s Utrecht Stad, Zuid-Limburg en Midden-Limburg Oost kreeg meer dan 15 procent van de jongeren tot 18 jaar jeugdhulp. Ook gemeenten in het noordoosten van het land zitten boven het landelijk gemiddelde. De meeste jeugdhulp werd verleend in gemeenten met een bevolkingsomvang van tussen de 100.000 en 150.000 inwoners en in de vier grote steden met meer dan 250.000 inwoners. Een directe verklaring voor die regionale verschillen heeft het CBS niet. Het kan liggen aan sociale en economische omstandigheden als ook aan basiskeuzen die gemeenten hebben gemaakt bij de inrichting van de jeugdzorg, aldus het CBS.

Daling hulp wijkteam

Het gros van de jongeren (89,9 procent) kreeg jeugdhulp zonder verblijf. 69 procent daarvan ontving hulp op locatie van de jeugdhulpaanbieders. Bijna 19 procent kreeg hulp van het wijk- of buurtteam; dat is 3,5 procent minder dan in 2018. In 2018 werden ruim 82.000 jongeren door het wijk- of buurtteam geholpen. Vorig jaar was dat aantal gedaald naar ruim 79.000. Het is voor het eerst sinds de decentralisatie dat er sprake is van een daling van het aantal jongeren dat door een wijk- of buurtteam van de gemeente wordt geholpen.

Pleeggezin

Een krappe 43.000 jongeren kregen jeugdhulp met verblijf. Bijna de helft daarvan (21.500) woont in een pleeggezin. Ruim 5.500 jongeren waren vorig jaar ondergebracht in gezinsgerichte opvang; een daling van 10 procent. Ruim 2.500 jongeren hadden een gesloten plaatsing en een krappe 18.000 jongeren kregen een andere vorm van jeugdhulp met verblijf. 

Toename duur traject

De duur van de jeugdhulp is de afgelopen jaren toegenomen van gemiddeld 299 dagen in 2015 naar 361 dagen in 2019. De gemiddelde duur van jeugdbescherming nam in diezelfde periode af van 1.059 dagen naar 862 dagen. Ook de duur van jeugdreclassering daalde: van 423 dagen in 2015 naar gemiddeld 381 dagen in 2019.

Huisarts

De huisarts is nog altijd de belangrijkste verwijzer, zo blijkt uit de CBS-cijfers. 38 procent van het aantal verwijzingen staan op conto van de huisarts; dat is wel 14 procent minder dan in 2018. Ook het aantal doorverwijzingen door de gemeente daalde met ruim 7.000 ten opzichte van 2018.  

Geen trendbreuk

In de cijfers van 2019 ten opzichte van eerdere jaren zijn geen trendbreuken zichtbaar, stelt CBS-onderzoeker Tanja Traag. Mogelijk dat de gevolgen van de coronacrisis daar wel toe leiden. Dat kan zichtbaar worden in oktober, als het CBS met de voorlopige cijfers over de eerste helft van dit jaar komt. Er zou dan sprake kunnen zijn van een daling in het gebruik van jeugdhulp omdat jeugdhulp niet kan worden geboden of omdat jongeren niet voor hulp hebben aangeklopt.