Haags college wuift advies over sociale wijkteams weg

‘We zijn van mening dat we wel goed bezig zijn en komt u over een jaar nog maar eens terug.’ Dat is kort samengevat hoe het college van Den Haag conclusies en aanbevelingen van de Rekenkamer over de opzet van de sociale wijkzorgteams wegwuift. In de ambtelijke reactie was hier niets over terug te vinden. Dit bevreemdt de voorzitter van de Rekenkamer.

Geen leerinfrastructuur
Het rapport van de Rekenkamer Den Haag toont aan dat de opzet en implementatie van de sociale wijkzorgteams kansen biedt voor doeltreffend en doelmatig functioneren, maar dat niet aan alle voorwaarden wordt voldaan. De gemeente wilde de wijkzorgteams door middel van een “organisch proces” ontwikkelen. Op basis van praktijkervaringen zouden de teams worden ingericht, aangepast en bijgestuurd. Maar de Rekenkamer constateert dat een belangrijke voorwaarde om te kunnen leren afwezig is: de leerinfrastructuur. Fouten en knelpunten worden daardoor niet snel zichtbaar en dus is het risico groot dat ze niet worden gecorrigeerd. Dat was juist de bedoeling van het organische proces.

College spreekt gevonden feiten tegen
Het college is echter van mening dat al in 2014 sprake was van een leerinfrastructuur en dat deze in 2015 nader is ontwikkeld en verbeterpunten zijn doorgevoerd. De Rekenkamer zegt in haar nawoord dat in 2015 weliswaar leerervaringen zijn gebruikt, maar die niet het resultaat zijn van een uniforme en structurele aanpak van monitoring en evaluatie. Ook de ambtelijke organisatie weersprak deze bevinding afgelopen zomer niet. Een nieuw kwaliteitssysteem zou vanaf de zomer van 2015 in een leerinfrastructuur moeten voorzien, maar dat heeft de Rekenkamer niet kunnen beoordelen, net zo min als naderhand doorgevoerde verbeteringen in de leergang.

Doelen en prestaties onvoldoende uitgewerkt
Twee belangrijke pijlers van de sociale wijkzorgteams zijn “zorgen voor vroegsignalering” (zodat op tijd hulp kan worden ingezet om erger te voorkomen) en ‘uitvoering geven aan eigen kracht’ (waardoor burgers zo snel mogelijk weer regie over hun eigen leven kunnen krijgen en de aanspraak op voorzieningen verminderd). Het rekenkameronderzoek toont aan dat deze punten onvoldoende zijn uitgewerkt in hoe sociale wijkzorgteams daaraan bij moeten dragen en wat ze daarvoor nodig hebben. Ook zijn de doelen en prestaties van het (door)ontwikkelen van sociale wijkzorgteams onvoldoende uitgewerkt. Daardoor is inzicht in de prestaties en in hoeverre doelen van de teams zijn gerealiseerd niet goed mogelijk. De Rekenkamer adviseert om die doelen en de werkwijze concreet uit te werken, zodat deze voor de teams en hun werk richtinggevend kunnen zijn.

College weerspreekt opnieuw
Het college vindt dat vroegsignalering en eigen kracht wel zijn geborgd in de leergang en wijst op een handboek maatwerk ondersteuning van augustus 2015 waarin doelen en acties per leefgebied zijn uitgewerkt. Ook hier merkt de Rekenkamer op dat de ambtelijke organisatie in juli 2015 niet heeft aangegeven dat haar bevinding onjuist is of dat de uitwerking later in het handboek zou staan. Dat laatste kon de Rekenkamer ook niet meer beoordelen. In haar reactie aan de Rekenkamer van half juli schrijft het college dat het onderzoek in een zeer vroeg stadium is uitgevoerd en de Rekenkamer over een jaar maar een tweede onderzoek moet doen. Dit alles bevreemdt Rekenkamervoorzitter Watze de Boer zeer. ‘In de ambtelijke reactie hoefden we maar één zin aan te passen en dan komt ineens die bestuurlijke reactie.’

Rapport was al lang af
De Boer wijst erop dat het rapport al in juni klaar was, maar vanwege het reces nu pas verschijnt. ‘We zijn nu zoveel maanden verder en er zijn zoveel nieuwe feiten die we niet meer kunnen controleren. Het zij zo. We willen bij de raad aandragen dat het college die resultaten dan maar moet laten zien. Ja, we verwachten wel bijval uit de raad.’ De Boer lijkt het niet eenvoudig te bepalen hoe je “eigen kracht” definieert. ‘Dat kun je als wijkteamlid niet op eigen houtje bepalen en daar worstelen ze mee. Je moet daarom ervaringen vastleggen en deze terugkoppelen. Dat was toen niet aan de orde en ook niet weerlegd. Ze zeggen dat het het nu wel in orde is met het kwaliteitssysteem. Laat dat maar zien.’

Toon resultaten maar
Of de Rekenkamer inderdaad over een jaar nieuw onderzoek gaat doen weet De Boer nog niet. ´Ik weet niet of het past in de planning. We doen veel onderzoek in het sociaal domein. Onlangs nog over de schuldhulpverlening en nu over de uitvoering van de Wmo. Er zit veel in om van te leren, maar je moet wel afspraken maken om te willen leren.´ De doelen blijft De Boer vaag vinden. ´Ze zeggen dat ze in 2017 willen renderen. Wat bedoel je daarmee? Wat heb je gerealiseerd? Wat zijn de concrete doelstellingen? Als raad zou ik zeggen: toon die resultaten maar.’