Behoeften Surinaamse ouderen onderbelicht

Ouderen wonen steeds langer thuis, maar is hun buurt wel leeftijdsvriendelijk? Warsha Jagroep bevroeg voor haar proefschrift Surinaamse ouderen over hun buurt. Die sluit lang niet altijd aan op hun behoeften, zo laat haar onderzoek zien. Dat terwijl Surinaamse ouderen gemiddeld minder bewegen en vaker kampen met chronische ziekten. Vandaag verdedigt ze haar dissertatie.

Wie de gezondheid of het welzijn van ouderen wil bevorderen, moet beginnen in de buurt. Ouderen zijn immers minder vitaal en spenderen daardoor meer tijd in hun nabije omgeving. Ze komen op minder plekken en houden steeds minder vrienden en familie over. De wijk is dus dé plek voor interventies die zich richten op gezond gedrag. 

Cultuursensitief

Maar daarvoor dient wel rekening te worden gehouden met de culturele achtergrond van de bejaarde bewoners. Die ‘cultuursensitieve’ benadering ontbreekt vaak nog, constateert promovenda Warsha Jagroep. Haar proefschrift toont het belang van leeftijdsvriendelijke buurten voor het stimuleren van gezond gedrag en het optimaliseren van het welzijn bij Surinaamse oudere migranten.

Kousenband

Zo’n cultuursensitieve benadering gaat verder dan alleen rekening houden met de moedertaal, vertelt Jagroep. ‘Het gaat ook om culturele normen en waarden. Surinaamse ouderen vinden bijvoorbeeld de keuken van hun moederland heel belangrijk. Tijdens een workshop over gezonde voeding helpt het dan om afbeeldingen van Surinaamse groenten te laten zien, zoals kousenband of antruwa. Ook hechten Surinaamse ouderen veel waarde aan respect.’

Toko

Jagroep interviewde ouderen en merkte dat specifieke voorzieningen eveneens bijdragen aan de leeftijdsvriendelijkheid van de buurt. ‘Denk aan een Surinaamse toko om de hoek, of locaties waar de ouderen activiteiten kunnen organiseren. Veel Surinaamse ouderen spelen bijvoorbeeld graag kaartspelletjes.’

Feesten

Suriname is een smeltkroes van verschillende culturen en etniciteiten. Naast landelijke feestdagen, zoals Onafhankelijkheidsdag (Srefidensi Dey, 25 november), hebben de bevolkingsgroepen hun eigen vieringen. Zo kennen de Hindoestanen het ‘lichtjesfeest’ (Divali) en vindt in januari/februari het Chinees Nieuwjaar plaats. Surinaamse ouderen in Nederland vieren graag deze feestdagen, en willen het openstellen voor iedereen, zegt Jagroep. ‘Daarom spreken ze bewust Nederlands, zodat er geen taalbarrières zijn voor bijvoorbeeld Nederlanders zonder Surinaamse achtergrond.’

Chronische ziekten

Het zijn allemaal specifieke behoeften van de Surinaamse ouderen. Hoewel zij één van de grootste groepen met een migratieachtergrond vormen, worden ze vaak over één kam geschoren met de autochtone ouderen. ‘Ik snap dat deels wel, omdat zij bijvoorbeeld niet dezelfde taalbarrière hebben als Marokkaanse of Turkse ouderen’, licht Jagroep toe. ‘Toch laat mijn onderzoek zien dat Surinaamse ouderen andere behoeften hebben, bijvoorbeeld als het gaat om sociale en fysieke activiteiten. Tegelijk zie je dat chronische ziekten, zoals Diabetes II, vaker voorkomen bij deze groep en dat zij minder bewegen. Een spinningklasje spreekt Surinaamse ouderen niet altijd aan, maar voor traditionele dans lopen ze wel warm.’

Faciliteiten

Maar bovenal benadrukt Jagroep dat het belangrijk is om Surinaamse ouderen te betrekken bij het ontwikkelen van hun buurt. ‘Net als ouderen van andere bevolkingsgroepen hebben zij het gevoel dat ze iets kunnen bijdragen aan hun buurt. Neem hen mee in dat proces. De faciliteiten in de buurt hebben namelijk wel een enorme impact op hun welzijn, en daarmee hun gezondheid.’