'Bezwaarprocedures zijn niet inclusief'

Bezwaarprocedures van gemeenten zijn vaak niet toegankelijk voor mensen met een beperking. Het College voor de Rechten van de Mens wil dat er een nationaal actieplan komt.

Wmo

Mensen met een beperking hebben gemeenten vaak nodig om mee te kunnen doen in de samenleving, bijvoorbeeld als het gaat om begeleiding of hulpmiddelen vanuit de Wmo. Als er bij de aanvraag of de toekenning iets niet goed gaat, moeten zij laagdrempelig bezwaar kunnen maken. Dat gaat bij veel gemeenten echter fout, zo constateert het College voor de Rechten van de Mens (CRM) in de recent verschenen Monitor VN-verdrag handicap 2022. Donderdag debatteert de Tweede Kamer over de invoering in Nederland van dit verdrag. 

Nationaal actieplan

Het college adviseert het kabinet om een nationaal actieplan op te stellen, onder meer voor gemeenten, om de toegang tot bezwaarprocedures te verbeteren. ‘Omdat het vaak gaat om bezwaarprocedures bij verschillende gemeentelijke diensten die allemaal hun eigen positie hebben, is er een risico dat die niet allemaal zelfstandig de gesignaleerde problemen kunnen oppakken’, aldus de monitor.

Wajong

Het ontbreekt bij veel gemeenten vooral aan duidelijke en toegankelijke informatie. ‘Zonder deze informatie is het voor mensen met een beperking niet duidelijk welke rechten ze hebben en wat ze moeten doen om hun rechten af te dwingen’, aldus het college. ‘Omdat de Wmo, Wia en Wajong zo complex zijn, zijn toegankelijke informatie en rechtshulp juist al in de voorfase van groot belang.’

Cliëntondersteuning

Ook de onafhankelijke cliëntondersteuning vanuit de Wmo werkt vaak niet goed, constateert het college. Ondanks dat zij hiertoe verplicht zijn, bieden veel gemeenten deze ondersteuning helemaal niet. ‘Ook als een gemeente wel cliëntenondersteuning heeft, werkt die vaak niet goed. Zo kan de onafhankelijkheid van de ondersteuning een knelpunt zijn. Bijvoorbeeld als de ondersteuner ook lid is van een wijkteam, waarin beslissingen over toegang tot zorg worden genomen.’

Op de hoogte

Ook worden inwoners nog te vaak niet op de hoogte gesteld van de mogelijkheid om een cliëntondersteuner in de arm te nemen. Uit onderzoek blijkt dat slechts minder dan de helft van de mensen met een beperking weet dat deze voorziening bestaat.