Amsterdam worstelt met aanvragen energietoeslag

Het lukt Amsterdam in veel gevallen niet om de eenmalige energietoeslag, bedoeld voor huishoudens met lage inkomens, op tijd uit te keren. Andere grote steden geven aan geen of nauwelijks achterstanden te hebben. Wel valt op dat relatief veel Amsterdammers de toeslag automatisch hebben gekregen, omdat ze al bekend stonden als minimahuishouden.

Puinhoop

Duizenden Amsterdamse huishoudens wachten nog op de behandeling van hun aanvraag voor de energietoeslag, die minimahuishoudens moet helpen om de hoge energierekening dit jaar te betalen. Dat gaf wethouder Marjolein Moorman (Armoede, PvdA) onlangs toe in antwoorden op vragen van de D66-fractie. De Bijstandsbond signaleerde half augustus al dat de verstrekking van de energietoeslag in Amsterdam 'een puinhoop' is. 'Sommige mensen hebben al in maart alle bescheiden ingeleverd en nog niets gehoord', aldus de bond.

Vervelend

Er blijken inderdaad achterstanden te zijn. Van de 14.000 aanvragen wachten er 8.900 nog op behandeling. Het afhandelen duurt bovendien langer dan de wettelijke termijn van acht weken, meldde wethouder Moorman. In juli heeft de gemeente al een brief gestuurd aan alle aanvragers met uitleg over de langere afhandeltermijn. 'Het college vindt het heel vervelend dat mensen langer moeten wachten op het geld dat ze misschien hard nodig hebben', schrijft Moorman.

Capaciteit

Het afhandelen van de duizenden aanvragen die in korte tijd binnenkwamen vraagt veel capaciteit, legt de wethouder uit. Daarom worden er nieuwe medewerkers ingehuurd en springen collega's van andere afdelingen bij. De verwachting is dat de achterstanden in oktober zijn weggewerkt.

Nauwelijks

De andere drie G4-steden hebben niet of nauwelijks last van achterstanden, blijkt uit een rondvraag van Binnenlands Bestuur. In Den Haag zijn er 'wel eens overschrijdingen', maar geen structurele achterstanden. Rotterdam kent een kleine achterstand van 70 aanvragen, en Utrecht zegt alle aanvragen op tijd te behandelen. In die steden zijn dan ook de meeste aanvragen al behandeld. In Utrecht wachten nog 1500 van de 9.800 aanvragers op antwoord. In Den Haag gaat het om 2100 van de ruim 21.500 aanvragen. Rotterdam moet nog 4000 van maar liefst 42.200 aanvragen afhandelen.

Filantroop

Rotterdam kreeg dus een stuk meer aanvragen te verwerken dan Amsterdam: 42.200 tegenover 14.000. Dat is enerzijds te verklaren doordat de doelgroep in Rotterdam ruimer is dan in Amsterdam. In Rotterdam ligt de inkomensgrens voor de toeslag namelijk op 140 procent van het sociaal minimum, terwijl de meeste gemeenten (zo ook Amsterdam) 120 procent hanteren. Dat heeft te maken met een gift die de gemeente Rotterdam heeft ontvangen van filantropische instelling De Verre Bergen. Die private geldschieter bood 15 miljoen euro aan om de inkomensgrens te verhogen naar 140 procent van het sociaal minimum, zodat meer Rotterdammers recht zouden krijgen op de toeslag.

Geen aanvraag

Anderzijds heeft Amsterdam minder aanvragen omdat er relatief veel energietoeslagen automatisch zijn verstrekt. Maar liefst 75.000 huishoudens hebben de toeslag direct uitgekeerd gekregen, omdat ze bij de gemeente al bekend waren als minimahuishouden. Zij hoefden dus geen aanvraag te doen. Ter vergelijking: in Rotterdam kregen 39.000 huishoudens de toeslag automatisch uitgekeerd.

Adresgegevens

Hoe komt het dat Amsterdam zoveel mensen automatisch wist te bereiken? Niet alleen Amsterdamse bijstandsgerechtigden, maar ook mensen die gebruikmaken van armoederegelingen zoals de Stadspas of de scholierenvergoeding, kregen de energietoeslag automatisch toegekend. Rotterdam kent weliswaar ook een speciale pas voor minima en regelingen zoals AOW- en jeugdtegoed, maar heeft niet alle adresgegevens van die doelgroep, en kon daarom niet overgaan tot het automatisch uitkeren van de energietoeslag.

Ambtshalve

Door de inzet op ambtshalve uitkeren heeft Amsterdam inmiddels in totaal bijna 80.000 huishoudens van de energietoeslag voorzien – waarvan slechts 5000 via een individuele aanvraag. In Rotterdam hebben tot nu toe zo'n 66.000 huishoudens de toeslag gekregen, waarvan 27.000 middels een handmatige aanvraag.