Woningplatform: Wet betaalbare huur werkt averechts

De Wet betaalbare huur, die door het vorige kabinet is ingevoerd om de hoge huren te beteugelen, laat een averechts effect zien. Dat statement komt van het online woningplatform Pararius bij de publicatie van de nieuwste kwartaalcijfers. Voor het eerst weer sinds 2021, zo zegt de commerciële dienstverlener, stijgen de huren in de vrije sector harder dan de inflatie. De reden zou zijn dat de vraag naar huurwoningen groot blijft, maar het aanbod daalt. Dit komt doordat het ingrijpen van de overheid het minder rendabel maakt in huurwoningen te investeren.

Belangrijke bron

De monitoring door Pararius vormt samen met de data van makelaarsvereniging NVM en het Kadaster een erg belangrijke bron van woningmarktgegevens voor de rijksoverheid. In haar Kamerbrief van vorig jaar oktober kondigde minister Keijzer aan met het woningplatform in gesprek te gaan. Dat heeft ze inmiddels gedaan. ‘De huurmonitor van Pararius wordt samengesteld op basis van circa 105.000 huurtransacties in de vrije sector op jaarbasis’, schreef zei toen.

Hypothetisch

Op basis van die statistieken meldt het bedrijf nu dat in het eerste kwartaal van 2025 35,5 procent minder woningen voor huurders beschikbaar waren dan een jaar geleden. ‘Door deze wet zouden er hypothetisch gezien méér woningen onder het gereguleerde segment komen te vallen, ware het zo dat deze woningen daadwerkelijk opnieuw verhuurd zouden worden’, stelt directeur Jasper de Groot in de nieuwe rapportage. ‘Verhuurders hebben echter een keuze. Zij kunnen verhuren tegen lagere opgelegde huurprijzen of men kan, indien dit niet rendabel is, de huurwoning verkopen in plaats van verhuren. Dat laatste zien wij in de praktijk gebeuren: huurwoningen worden nog steeds op grote schaal verkocht.’

Zo jong

Omdat de Wet betaalbare huur nog maar zo jong is, en de eerste officiële evaluatie pas over twee jaar is voorzien, aarzelde minister Keijzer tot voor kort om in te grijpen. Ook onder haar voorganger werd al gevreesd dat te veel investeerders huurwoningen uit de markt zouden halen. In november 2023 schreef de Raad van State bevreesd in een advies: ‘In dat geval zal het aanbod in de vrije huursector eerder af- dan toenemen, waar uiteindelijk de mensen die een huurwoning zoeken niet mee zijn geholpen.’ De Nederlandsche Bank is zelfs ronduit afwijzend, omdat Nederland al vóór de nieuwe wet een tamelijk kleine vrije huursector had, terwijl die nodig zou zijn voor een gezonde arbeidsmarkt.

Maatregelen

Inmiddels kan minister Keijzer het niet langer aanzien. Vorige week donderdag kondigde ze in een Kamerbrief meerdere maatregelen aan. Allereerst wil ze wijzigingen doorvoeren in de puntentelling die de Wet betaalbare huur voor een deel van de vrije sector heeft ingevoerd, op basis waarvan de huurprijzen worden gemaximeerd. Het gaat hier om het Woningwaarderingsstelsel. Keijzer wil niet langer dat een woning zonder buitenruimte minpunten krijgt; ze wil dat kleine rijksmonumenten weer meer huurwaarde krijgen; en dat verhuurders iets meer ruimte krijgen om een hoge WOZ-waarde mee te nemen in de huurprijs. Met betrekking tot de ook nieuwe Wet vaste huurcontracten wil Keijzer dat studenten weer langer dan twee jaar tijdelijke huurcontracten mogen krijgen. Daarnaast voert het kabinet een aantal belastingverlichtingen in, zoals een lagere overdrachtsbelasting vanaf volgend jaar voor investeerders.

Onwillig

Haar probleem is dat de Tweede Kamer onwillig is. Dat GroenLinks-PvdA en de SP het niet met haar voornemens eens zijn, had ze misschien verwacht. Maar ook de PVV en NSC reageren afwijzend. De VVD is wel gematigd enthousiast.

Kamerlid Merlien Welzijn van NSC liet op LinkedIn weten: ‘De brief is wat mij betreft nogal roekeloos. We maken geen wetten voor een paar maandjes. Dat is namelijk hoe ‘oud’ de Wet Betaalbare Huur is. Het is vervolgens ook een behoorlijk afgewogen ⚖️ wet waar zoet 🍎 en zuur 🍋 in zitten.’

PVV-Kamerlid Jeremy Mooiman meldde: ‘Onverstandig om nóg hogere huren toe te staan. De huren moeten juist omlaag! Dit is niet de manier om de druk op de middenhuur te verlichten.’