Gevolgen Omgevingswet voor gemeenten nog onduidelijk

Voor de helft van de gemeenten is het nog onduidelijk wat de planologische gevolgen zijn van de Omgevingswet. Een meerderheid denkt dat het voor grote verandering gaat zorgen. Dat blijkt uit de gemeentebenchmark Omgevingswet 2018 van adviesbureau Stec Groep.

Voorbereiding

Aan het onderzoek deden zo’n honderd gemeenten mee, zowel landelijk als stedelijk. Voor vier van de vijf gemeenten is de voorbereiding op en de implementatie van de Omgevingswet een belangrijk onderwerp. Naar verwachting wordt de wet in 2021 ingevoerd. Veel gemeenten zijn nog niet klaar voor die invoering: slecht een op de vijf is tevreden over de eigen aanpak. Vrijwel alle gemeenten geven aan dat ze de invoering stapje voor stapje gaan invoeren, en niet in één keer overgaan op de datum van inwerkingtreding.

Veranderingen

Maar de meeste gemeenten houden rekening met grote veranderingen. Die zijn niet alleen procedureel van aard; 95 % van de stedelijke gemeenten denkt dat naast een wetswijziging ook een cultuurverandering nodig is. Maar toch heeft nog geen gemeente één omgevingsplan voor het hele grondgebied. 15% heeft inmiddels een omgevingsvisie conform de Omgevingswet, 43% maakt die omgevingsvisie nu en 39% is het van plan. Gemeenten experimenteren wel met de Crisis- en herstelwet. Dit biedt hun de kans aan de slag te gaan met het bestemmingsplan verbrede reikwijdte voor een deelgebied in de gemeente. 

Blinde vlek

De meer planologische kant van de nieuwe wet is voor de helft van de gemeenten een witte vlek, blijkt uit de benchmark. Het gaat dan om verschillende thema’s, zoals schuiven met onderzoekslasten naar een latere fase van planvorming, meer flexibiliteit bij gebiedsontwikkeling en monitoring bij toedeling van functies aan locaties. Gemeenten geven aan deze thema’s belangrijk te vinden, maar nog weinig idee te hebben hoe het concreet gaat werken.