Nieuwe Huisvestingswet stelt Nederlandse gemeenten teleur

Na negen jaar heeft Nederland een nieuwe Huisvestingswet. Maar hij is door een dinsdag aangenomen amendement van Kamerlid Peter de Groot (VVD), Faissal Boulakjar (D66), Caroline van der Plas (BBB) en Nicki Pouw-Verweij (JA21) flink van aangezicht veranderd. Dit tot grote teleurstelling van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Door het amendement worden bestaande koopwoningen op het laatste moment alsnog uitgesloten van de Huisvestingsverordening die gemeenten mogen opstellen.

Het was de bedoeling van minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting, op basis van een wens die leefde bij Nederlandse gemeenten, om gemeenten meer invloed te geven op hun woningvoorraad, zowel qua huur als koop. In het wetsvoorstel stond dat gemeenten tot de helft van de betaalbare koopwoningen in hun gebied, tot een maximale prijs van 355.000, zouden mogen toewijzen aan speciale doelgroepen: mensen met een lokale binding, of met zogenaamde vitale beroepen, zoals agenten, zorg- en onderwijspersoneel. Tot 2014 konden gemeenten dit nog doen.

De heropneming hiervan in het wetsvoorstel was bedoeld als noodmaatregel zolang de woningmarkt nog krap is. Zo zouden starters en middeninkomens makkelijker aan een huis in hun eigen gemeenschap kunnen komen. In de huidige markt worden ze snel overboden door koopkrachtigere kopers.

Een doorslaggevende rol speelde PVV-Kamerlid Alexander Kops die eind vorige week op Twitter duidelijk maakte dat hij toch het amendement ging steunen. 

Militairen ook speciaal

Alsnog mogen gemeenten met deze nieuwe Huisvestingswet wel vijftig procent van de sociale huurwoningen toewijzen aan mensen met een lokale binding of met een vitaal beroep. Eerder was dat 25 procent. Voor gemeenten met een Defensielocatie gaan militairen ook gelden als doelgroep, dankzij een dinsdag aangenomen motie van VVD'ers Peter de Groot en Peter Valstar.

Echt woningschaarste

Van CU-Kamerlid Pieter Grinwis en PvdA-collega Henk Nijboer is een motie aangenomen over de voor een Huisvestingsverordening vereiste onderbouwing door gemeenten dat er in hun regio echt woningschaarste heerst. Uit een evaluatie van de vorige wet bleek dat dit niet altijd goed gaat. De Kamerleden vragen het kabinet om 'heldere en eenvoudig hanteerbare richtlijnen om schaarste aan woonruimte en leefbaarheid aan te tonen om te dienen als grond voor een huisvestingsverordening'.

Om toch te zorgen dat woningen betaalbaar blijven, is een motie van D66, CU, CDA en VVD aangenomen. Hierin wordt het kabinet verzocht 'te sturen op maatregelen, zoals bijvoorbeeld een antispeculatiebeding, die nieuw te bouwen koopwoningen beschikbaar en betaalbaar houden voor mensen met een middeninkomen'.

Passend toewijzen?

Tot slot werd een motie van SP, CU en PvdA aangenomen waarin aangedrongen wordt op een onderzoek naar het 'passend toewijzen' van sociale huurwoningen door woningbouwcorporaties. Huurwoningen met een maandhuur van maximaal 808 euro kunnen speciaal toegewezen worden aan woningzoekenden met lage inkomens. Maar verschillende Kamerleden, waaronder Henk Nijboer van de PvdA, benoemden vorige week dat deze maatregel liefdadig klinkt maar onwenselijk uitpakt voor de leefbaarheid in een wijk met veel passend toegewezen woningen.

Een soortgelijk onderzoek, naar de mogelijk averechtse werking van de zogenaamde Rotterdamwet, oftewel de Wet Bijzondere Maatregelen Grootstedelijke Problematiek, werd door een meerderheid van de Kamer afgewezen. De SP had hier, met D66, op aangedrongen. Ook deze wet werkt met het toewijzen van woningen aan speciale doelgroepen, in dit geval om de leefbaarheid in een wijk te bevorderen door het sturen op inwoners.