Outlook Grondexploitaties 2020. Afvlakkende groei op de markt
Outlook Grondexploitaties 2020. Afvlakkende groei op de markt
De Outlook Grondexploitaties biedt een betrouwbaar naslagwerk bij het inschatten van de kosten- en opbrengstenparameters van grondexploitaties. Metafoor heeft de meest recente jaarcijfers en prognoses van een aantal toonaangevende instanties voor u gebundeld en hier onze visie op losgelaten. Daarbij maken we gebruik van onze ruime database aan informatie uit onze eigen adviespraktijk.
De Nederlandse woningmarkt is nog steeds gespannen. Het aanbod is beperkt en met de onzekerheden die de P(F)AS problematiek meebrengt, kan de nieuwbouwproductie niet voldoen aan de vraag. Het aantal afgegeven bouwvergunningen in de eerste 3 kwartalen van 2019 is uitgekomen op 39.600, dat is 25% minder dan in 2018 en 2017. De doelstelling van het kabinet om jaarlijks 75.000 woningen te realiseren lijkt daarmee zeer ambitieus. De woningschaarste lijkt nu zelfs de randen van Nederland te hebben bereikt en de woningprijzen zijn ook in 2019 weer gestegen.
Aan de andere kant zien we ook dat de woningmarkt begint te stabiliseren. De stijging van de woningprijzen is in de loop van 2019 wat afgevlakt. Door de aanhoudende schaarste op de woningmarkt, de lage rente en lage werkloosheid is de verwachting dat ook in 2020 een prijsstijging zal plaatsvinden. Wel wordt verwacht dat door de stabilisatie van de woningmarkt stijgingspercentages lager uitvallen dan in 2019. De betaalbaarheid van woningen is in 2019 steeds verder onder druk komen te staan. In 2020 zal hierin geen verandering optreden.
Voor de woningbouwkosten is een stijging de verwachting voor komend jaar. De hoogte van deze stijging is sterk afhankelijk van verschillende factoren. Enerzijds liggen momenteel projecten stil door hoge bouwkosten of stikstofmaatregelen. Hierdoor neemt de vraag naar bouwmaterialen en personeel af, en zal de stijging (tijdelijk) afvlakken. Anderzijds hebben nieuwe duurzaamheidsmaatregelen juist een sterk kosten opdrijvend effect. De exacte gevolgen van bijvoorbeeld de BENG-eisen op de bouwkosten moeten nog blijken.
De afgelopen jaren zijn de woningprijzen harder gestegen dan de bouwkosten. In theorie zou dit moeten resulteren in sterke grondwaardestijgingen. In de praktijk lijkt die stijging mee te vallen. Voor de komende tijd is de verwachting dat de grondprijsontwikkeling in afgevlakte mate doorzet. De woningprijsstijgingen zullen lager uitvallen door stabilisatie van de woningmarkt. Aan de andere kant wordt verwacht dat de bouwkosten minder sterk stijgen door stagnatie in de bouwproductie.
De prijzen van commercieel vastgoed zullen de komende jaren nog blijven stijgen. Door de groeiende economie de afgelopen jaren was de vraag naar zowel bedrijfsruimten als kantoren hoog. De verwachting is dat deze groei vanaf 2020 gaat afzwakken. De groei van de Nederlandse economie neemt wat af, waardoor ook de vraag naar bedrijfsruimtes zal afnemen. Voor de kantoren- en winkelmarkt wordt een meer duurzame groei voorzien. De markt van commercieel vastgoed heeft te maken met sterk toenemende polarisatie. Winkel- , kantoor- en bedrijfsruimten op toplocaties zijn zeer gewild, ook bij buitenlandse beleggers. Hier is sprake van grotere grondwaardestijgingen dan op de overige locaties. Bij de parameters is hier dan ook duidelijk onderscheid in gemaakt.
Binnen de GWW-sector is de verwachting dat de kostenstijging in 2020 zal afvlakken. Dit effect treedt op als gevolg van de afvlakkende economische stijging en de huidige P(F)AS problematiek. Dit vermindert (tijdelijk) de druk binnen de sector. Ook het verminderde aantal inschrijvingen door beperkte winstmarges draagt hieraan bij. Op de middellange termijn wordt weer een sterkere groei verwacht door toenemende investeringen.
Er liggen komend jaar veel uitdagingen in het verschiet. De woningmarkt blijft kampen met schaarste en problematiek rondom betaalbaarheid. Daarnaast zullen nieuwe duurzaamheidseisen effect hebben op de bouwkosten. Daarbij blijft de discussie bestaan wie moet opdraaien voor de hogere kosten. Ook de commerciële markt kent uitdagingen; polarisatie neemt toe en de veranderende vraag resulteert in meer transformatie. Ten slotte zal de komende periode in het teken blijven staan van de P(F)AS problematiek.
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.