Gemeenten kritisch over tijd en kosten voor huisvestingsplan onderwijs

Met de invoering van de Wet planmatige aanpak onderwijshuisvesting worden gemeenten verplicht een integraal huisvestingsplan op te stellen. Het kabinet verwacht dat dit per gemeente gemiddeld 185 uur kost en rekent met een uurtarief van 54 euro voor een ambtenaar. Maar de Vereniging van Nederlandse Gemeenten vindt 185 uur ‘niet volledig realistisch’. Ook geven de eerste gemeenten aan dat het uurtarief van 54 euro mogelijk te laag is.

Bouw en onderhoud

Eind januari diende de regering bij de Tweede Kamer een wetsvoorstel in om de samenwerking tussen gemeenten en schoolbesturen bij de bouw en het onderhoud van scholen te versterken. Deze Wet planmatige aanpak onderwijshuisvesting, die op 1 augustus 2025 moet ingaan, regelt dat gemeenten verantwoordelijk worden voor renovatie. Zij worden verplicht om een integraal huisvestingsplan (IHP) op te stellen. Daarin staat precies wat de plannen voor een schoolgebouw zijn, en wat het mag kosten.

Extra ambtelijke inzet

In de memorie van toelichting staat beschreven welke financiële gevolgen dit wetsvoorstel heeft voor gemeenten door de invoering van een IHP, en hoe zij daarvoor worden gecompenseerd. Zo is er onder andere geld vrijgemaakt voor de benodigde ‘professionalisering’ die het opstellen van het IHP vereist. Hiervoor heeft elke gemeente extra ambtelijke inzet nodig. Het kabinet schat de extra tijdsinvestering per gemeente op gemiddeld 185 uur. Bij een uurtarief van 54 euro voor een gemeenteambtenaar die het IHP opstelt, komt de totale geschatte extra last voor alle gemeenten uit op 3.416.580 euro per vier jaar, wat neerkomt op 854.145 euro per jaar. ‘Dit bedrag zal vanaf het moment van inwerkingtreding jaarlijks worden toegevoegd aan het gemeentefonds’, belooft de regering.

‘Tijdrovend’

Maar die schatting van 185 uur per gemeente vindt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ‘niet volledig realistisch’. ‘Het opstellen van een IHP vraagt om integrale samenwerking en afstemming met andere gemeentelijke plannen, wat de tijdsinvestering verhoogt’, zegt een VNG-woordvoerder. Hij noemt het ontwikkelen van een langetermijnvisie en het verzamelen van gegevens ‘tijdrovend’. ‘Gemeenten moeten rekening houden met een grotere tijdsinvestering, vooral in de beginfase’, aldus de gemeentekoepel.

Werkdruk

Daarnaast wijzen de eerste reacties van gemeenten erop dat het uurtarief van 54 euro door velen als mogelijk te laag wordt beschouwd. ‘Volgens deze gemeenten lijkt dit bedrag niet volledig in lijn te zijn met de werkelijke kosten voor het opstellen van een IHP, zeker wanneer specialistische expertise vereist is’, zegt de woordvoerder. Zij vrezen dat de werkdruk en de omvang van de taak mogelijk niet worden gedekt door het voorgestelde tarief.

Volgens de VNG onderstreept dit de noodzaak van aanvullende middelen. Onderwijs-staatssecretaris Mariëlle Paul (VVD) liet echter onlangs weten dat het kabinet niet van plan is extra geld beschikbaar te stellen.