Gemeenten geven onnodig veel geld uit wegbeheer
Gemeenten gaan niet efficiënt om met hun uitgaven aan wegbeheer. De kosten kunnen bij de helft van de gemeenten naar schatting met 20 procent omlaag. Dat zou in theorie een jaarlijkse besparing opleveren die kan oplopen tot honderden miljoenen euro’s. Bij provincies ontbreekt het aan consistentie in de kostencijfers om uitspraak te kunnen doen over hun doelmatigheid.
Gemeenten gaan niet efficiënt om met hun uitgaven aan wegbeheer. De kosten kunnen bij de helft van de gemeenten naar schatting met 20 procent omlaag. Dat zou in theorie een jaarlijkse besparing opleveren die kan oplopen tot honderden miljoenen euro’s. Bij provincies ontbreekt het aan consistentie in de kostencijfers om uitspraak te kunnen doen over hun doelmatigheid.
Vijf miljard euro
Dat zijn de belangrijkste uitkomsten uit het onderzoek ‘Wegen gewogen’ van IPSE Studies, in samenwerking met CAOP en de TU Delft. Onderzoekers Thomas Niaounakis en Alex van Heezik namen daarvoor het wegbeheer van gemeenten en provincies over de jaren 2008-2014 onder de loep. Beide overheidslagen zijn samen verantwoordelijk voor 90 procent van de totale Nederlandse weglengte. Jaarlijks gaat in het beheer van wegen ongeveer vijf miljard euro om.
Grote regionale verschillen
Opvallend zijn de grote regionale verschillen in doelmatigheid van het wegbeheer. Het middenoosten (Gelderland en Overijssel) scoort relatief het best. Limburg, Groningen, Friesland en Flevoland blijven het meest achter. De onderzoekers keken naar de weglengte en corrigeerden de geografische verschillen op fysisch-geografische factoren, zoals de bodemkwaliteit. Ook de mate van stedelijkheid en het weggebruik werd meegewogen.
Verschillen in aanbesteding
Een mogelijke verklaring zouden regionale verschillen in aanbesteding kunnen zijn. Sommige gemeenten besteden het wegbeheer in grote pakketten uit (innovatieve aanbesteding), waar andere de aanbesteding het liefst in eigen hand houden via kleinere pakketten of zelfs alles in eigen beheer uitvoeren. Over welke aanbestedingsvorm het meest doelmatig is, valt volgens de onderzoekers overigens geen algemene conclusie te trekken.
Boekhoudkundige inconsistenties
Hard zijn de onderzoekers in hun oordeel over de grote verscheidenheid in financiële verslaglegging. ‘Wegbeheer vormt voor provincies een kerntaak’, schrijven ze, ‘maar door boekhoudkundige inconsistenties zijn de verzamelde cijfers maar heel beperkt bruikbaar voor een benchmark. Dat is merkwaardig, omdat het een heel beperkt aantal actoren betreft met relatief veel bestedingen.’ Hoewel gemeenten op dit punt beter scoren, blijken ook zij kapitaalkosten en uitgaven op verschillende wijze in de boeken op te nemen.
Reacties: 4
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Efficiënt is trouwens dubbel: welke efficiëntie? Volgens de website van het CAOP is de kwaliteit van de wegen niet onderzocht bij gebrek aan gegevens.
Daarom zal ons kennisplatform CROW begin 2018 een benchmarksystematiek publiceren die is ontwikkeld in samenwerking met de gemeenten A'dam, R'dam, D'Haag, Utrecht, Arnhem en Tilburg en de benchmarkorganisaties NVRD/Gemeente Schoon, WUR/Alterra en Antea Group. Als gemeentelijke beheerders openbare ruimte op deze wijze hun kosten, arealen en kwaliteitsniveaus gaan monitoren, dan is het pas mogelijk om doelmatigheid te gaan vergelijken en, veel belangrijker, van andere gemeenten te leren.
En wat is vervolgens 'efficiënt omgaan met hun uitgaven' zoals het artikel zegt? Hoe meet je dat? Efficiency gaat over prijs-kwaliteitverhouding, maar het gaat ook over 'de juiste dingen doen'. NIet efficiënt met de zaken omgaan, betekent dat dan dat we een te hoge kwaliteit nastreven? Of dat we niet de goede dingen doen? Waar zie je dat dan aan?