Gemeente Utrecht komt met plan tegen netcongestie

De gemeente Utrecht worstelt met een dichtgeslibt elektriciteitsnet. Bijna negen op de tien woningbouwprojecten binnen het eigen Meerjarenperspectief Ruimte krijgt waarschijnlijk last van netcongestie, meldde het gemeentebestuur vlak voor kerst in een raadsbrief. Bijna een derde van deze bouwprojecten zal zelfs ernstig worden gehinderd. ‘Deze categorie omvat 42 procent van het geplande aantal woningen en 51 procent van de geplande oppervlakte bedrijfsruimte.’

Bovendien ondervindt ook ruim de helft van de bouwprojecten van de Vastgoedorganisatie Utrecht ‘grote impact’ van de netkrapte, aldus het college.

Een nieuwe fase

De oplossing moet komen van een nieuw uitvoeringsprogramma waarmee het Utrechtse stadsbestuur naar buiten gekomen is. Het probleem van de netcongestie is groot. Op dit moment hanteert regionaal netbeheerder Stedin een wachtlijst voor grootverbruikers. Maar vanaf 2026 zouden in de provincie Utrecht, evenals in Gelderland en Flevoland, ook kleinverbruikers het slachtoffer kunnen zijn. ‘Netcongestie komt hiermee in een nieuwe fase’,  schreef klimaatminister Rob Jetten hierover in een Kamerbrief afgelopen oktober.

In het uitvoeringsprogramma geeft Utrecht als prognose voor het jaar 2050 een verdubbeling van de stroomvraag. De Utrechtse energiebehoefte wordt nu voor 23 procent voldaan door stroom, op termijn voor zo'n zestig procent. Dat betekent dat het aantal transformatorhuisjes in de gemeente de komende vijftien jaar bijna dubbel zo groot wordt: van 1150 nu naar straks ruim 2000. Met netbeheerder Stedin kijkt de gemeente naar mogelijke locaties. Inwoners mogen zich uitspreken over de inpassing van deze trafo's, zoals momenteel in de wijk Vleuterweide.

Bij de locaties De Wetering, Papendorp en Utrecht-Noord wil netbeheerder Stedin nieuwe middenspanningsstations laten bouwen.

Bidirectionele laadpalen

De gemeente Utrecht voelt zich niet geroepen om het gebruik van grote batterijen te stimuleren, met subsidies of eigen investeringen. Deze batterijen kunnen helpen bij het in balans brengen van het stroomnet. Maar daar buigt de landelijke overheid zich wel over, denkt het collegebestuur. Het rijk komt namelijk met een landelijke subsidieregeling. Ook naar waterstof wordt niet gekeken, al staat wel in het nationale Programma Energiehoofdstructuur dat het landelijke waterstofnetwerk misschien een aftakking naar Utrecht krijgt. Volgens het Uitvoeringsprogramma gaat het hier om een buisleiding naar de huidige Utrechtse gascentrale.

Om het stroomnet te balanceren wil Utrecht vooral inzetten op ‘bidirectionele’ publieke laadpalen. Huidige onderzoeksprojecten in de gemeente moeten over twee of drie jaar ertoe leiden dat geparkeerde elektrische deelauto's aan het netevenwicht een flinke bijdrage leveren. Dat doen ze tegen die tijd door, naar gelang wat noodzakelijk is, stroom aan het net te leveren of juist af te nemen. Daarnaast neemt Utrecht in de eerstkomende concessie voor openbare laadpalen op dat de laadpalen tijdens piekmomenten in de stroomvraag op een minder groter vermogen gaan draaien. Ook dit is bedoeld om het net minder zwaar te belasten.

‘De overige 1200 laadpalen vallen onder een bestaand contract waarin Netbewust Laden niet als een verplichting is opgenomen’, staat in het uitvoeringsprogramma. ‘We onderzoeken de mogelijkheid om, indien nodig, netbewust laden ook te introduceren in oudere laadconcessies.’