Europa worstelt met Russisch gas

In Europa neemt de roep om te stoppen met Russisch gas toe. Daarvoor zullen we onze energievoorziening wel flink moeten aanpassen. Sterker inzetten op kernenergie, verduurzaming aanjagen of de verwarming een graadje lager zetten, kan uitkomst bieden.

Armoede

De Roemeense burgemeester Emile Boč van Cluj-Napoca, de grootste stad van Transsylvanië en premier van het land tussen 2008 en 2012, vindt dat we tegen iedere prijs moeten stoppen met Russisch gas. Voor de energiearmoede die in landen als Nederland ontstaat, is de staat verantwoordelijk, meent hij. De staat – ook Nederland – moet dus de stijgende energieprijzen voor arme mensen compenseren. Nederland komt pas met de voorjaarsnota met een standpunt hierover.

Chanteren

Boč vindt dat de staat een rol heeft vanwege de Russische dreiging. ‘We kunnen ons niet laten chanteren door Poetin. Ik zei het al na de annexatie van De Krim: de volgende keer zijn onze waarden en democratie in het geding’, aldus Boč. Volgens hem gebruikt Roemenië voor 20 procent van de energie Russisch gas maar kan het land zonder. De Roemeense regering heeft al te kennen gegeven te stoppen met gas, olie en kolen uit Rusland.

40 procent

Boč ziet graag dat andere lidstaten volgen. Eurocommissaris voor Climate Action Frans Timmermans komt naar verwachting dinsdag met aanbevelingen om de onafhankelijkheid van Rusland dichterbij te brengen. Nu levert gas uit Rusland 40 procent van de gasconsumptie: we gebruiken 140 miljard kuub gas en 15 miljard kuub vloeibaar gas (LNG).

Warme trui

Het Internationaal Energieagentschap (IEA) meldt die cijfers in een gloednieuw rapport met tien strategieën om het gas uit Rusland uit te zetten. Die maatregelen bestaan uit aanbevelingen om vaker een warme trui aan te doen en gas te besparen door de verwarming een graadje lager te zetten. Verder adviseert het IEA om sneller gasboilers te vervangen door warmtepompen.

Marktwerking

Voor overheden, bedrijven en industrie wil het IEA dat er harder gewerkt wordt om de energieconsumptie van gebouwen te verbeteren. Ook noemt het IEA maatregelen om de gasvoorraad groter te maken om de veerkracht van de markt groter te maken. Nederland heeft de laatste tijd nogal wat kritiek gekregen: ons land zou juist te veel vertrouwen hebben in de marktwerking waardoor de energieleverantie in gevaar komt. Ook raadt het IEA aan om energie te betrekken uit hernieuwbare bronnen. Verder zegt het IEA dat kernenergie een goed alternatief is. Ook Boč zegt tegen Binnenlands Bestuur dat kernenergie groen is.

Risico

Kernenergie komt ook in Noordrijn-Westfalen, de grootste handelspartner van Nederland, weer op tafel, lijkt het. Voorlopig worden de Russische contracten nageleefd omdat Noordrijn-Westfalen afhankelijk is van Russisch gas, zegt het ministerie van Economische Zaken van de Duitse deelstaat. Maar het uitstappen uit kernenergie en kolen is in samenhang met de afhankelijkheid van Russisch gas een risico, meent Andreas Pinkwart, economieminister van Noordrijn-Westfalen.

Vrijheidsenergie

Daarom lichten de deelstaten, samen met de federale regering, momenteel het vorige energiebeleid volledig door. ‘Om ons minder afhankelijk van Russisch gas te maken, moet Duitsland zoveel mogelijk hernieuwbare energie als “vrijheidsenergie” gebruiken, versnellen en toevoegen als praktisch mogelijk is’, heeft Pinkwart gezegd.

Brug

‘Tegelijkertijd moeten we eerlijk zijn wanneer we kijken naar de energievoorziening voor de industrie en de huishoudens’, gaat Pinkwart verder. ‘Als aardgas alleen niet langer de ondersteunende rol kan spelen als brug naar het tijdperk van hernieuwbare energiebronnen in de toekomst, moeten we ook een blik werpen op andere energiebronnen als hulpmiddel in de transitie, zoals steenkool en kernenergie, en werken aan een brede diversificatie van gasbronnen en een snellere beschikbaarheid van waterstof.’ Beslissend is voor de Duitsers energiezekerheid en betaalbaarheid.