Strijd tegen Russisch gas raakt gemeenten

De plannen van de Europese Commissie om de consumptie van Russisch gas met twee derde te verminderen aan het einde van 2022 hebben ook hun weerslag in gemeenten. Die krijgen te maken met meer te plaatsen warmtepompen in gebouwen en snellere vergunningsprocedures voor windparken.

Gasopslag

Nu duurt zo´n vergunningsprocedure vaak jaren, en dus veel te lang, vindt de Europese Commissie (EC). Daarom doen ze de aanbeveling aan de lidstaten die procedures te versnellen. Daarnaast moeten lidstaten gasopslag aanmerken als kritische infrastructuur. Ook komt de EC met een voorstel dat de gasopslag van de lidstaten voor 90 procent gevuld is op 1 oktober.

Warmtepompen

Met meer energie van andere leveranciers en meer energie uit biomethaan, uit waterstof en uit zon en wind, kan de Russen de wind uit de zeilen worden genomen. Het aantal te plaatsen warmtepompen in gebouwen in de EU moet niet één, maar twee miljoen worden. Dat alles kan de gasimport in de Europese Unie met 100 miljard kuub verminderen, twee derde van de import uit Rusland.

Meer klimaatactie

Vice-president Frans Timmermans van de Europese Commissie vindt het alleszins verdedigbaar dat de strijd tegen Russisch gas wordt opgevoerd. De Oekraïners voeren een oorlog voor onze waarden, meent hij. Bovendien hebben we met Rusland van doen met een staat die naar eigen goeddunken de energiemarkt manipuleert. Het antwoord van de Europese Unie is volgens hem: meer energietransitie. Timmermans: ‘Hernieuwbare energie is schoon, het creëert banen en het is van ons.’ In de milieucommissie van het Europees Parlement was maandagavond, een dag voor de presentatie van de plannen, al brede steun voor meer klimaatactie als antwoord op de Russen.

Aan de bak

Gemeenten en corporaties moeten aan de bak om die extra warmtepompen te plaatsen, denkt Mohammed Chahim, Europarlementariër van de PvdA en warm voorstander van de plannen van partijgenoot Timmermans. Het probleem is volgens hem dat de corporatiehuurders redelijk ontzorgd zijn: wonen wordt voor hen niet duurder door de klimaattransitie. Maar kopers die een huis kochten in een blok met corporatiewoningen en met de corporatie willen meeliften, kunnen vaak een hoge verduurzamingsrekening tegemoet zien. Zij haken veelal af.

Niet mee kunnen komen

Chahim vindt dat corporaties die mensen tegemoet moeten komen met lagere rekeningen. Corporaties moeten alleen de extra kosten aan kopers doorberekenen en niet de projectkosten die ze toch al maken, meent hij. ‘Overal in het land in verduurzaamde wijken zie je huizen waar het dak wat lager is dan bij de buren omdat ze niet mee kunnen komen met de transitie en dus geen dakisolatie laten aanbrengen. Je ziet het ook aan de muren en aan de kozijnen’, zegt hij.

Lening

Ook gemeenten en financiële instellingen kunnen de strijd tegen Russisch gas opvoeren door verduurzamingsleningen beter beschikbaar te maken. Een lening voor een duurzaam huis telt volgens Chahim mee voor de leencapaciteit, en niet iedereen krijgt die. Chahim vindt dat onzin, want die lening verdient zichzelf terug. Volgens de Eurocommissaris voor energie zijn de woonlasten ook onderwerp van gesprek bij de ministers van volkshuisvesting die momenteel bijeen zijn in Nice.

Erg vaag

Bas Eickhout van GroenLinks vindt het plan van de Europese Commissie een goed verhaal, maar ziet graag snellere plannen en uitvoering. ´Qua concrete maatregelen is het allemaal erg vaag nog. ‘Volgens Eickhout wordt in juni meer bekend over de plannen. ‘Terwijl bijvoorbeeld een massief investeringsprogramma op energiebesparing nu moet worden uitgerold.’

Verwarming

Overigens juicht Timmermans het ook toe als mensen de verwarming een graadje lager zetten. Die kleine gedragsverandering brengt een enorme besparing, meent hij.