Small wins - grote veranderingen op kleine schaal

Het gaat over werken aan grote, maatschappelijke vraagstukken door kleine, betekenisvolle stapjes te zetten. Dit geeft tastbare resultaten. Niet alleen sociaal, maar ook technisch. Die kleine stapjes kunnen ook leiden tot een nieuwe wet, samenwerking, verdienmodel of start-up. Hoe past de small wins benadering in de transitieleer en hoe maakt Participatietafel Regionale Netwerken gebruik van deze aanpak?

Transitiemanagement en transformatieve verandering worden in toenemende mate beschouwd als antwoord op vele complexe maatschappelijke vraagstukken en ambities. Waarbij we het in Nederland vooral over transities hebben, is in het internationale veld het concept transformatie gangbaar.

Samenvattend is transformatie een diepgaande verandering die zich uitstrekt tot alle technologisch en sociale dimensies van een systeem. Omdat de betreffende maatschappelijke vraagstukken urgent zijn, is ook snelheid een belangrijk element in de vele definities. Een van de aanpakken is de ‘continue transformatieve verandering’, door professor Katrien Termeer (WUR) uitgewerkt in de ‘small wins’ aanpak.

Kleine stapjes

De ‘small wins’ aanpak is gericht op het werken aan grote maatschappelijke vraagstukken door middel van ‘small wins’: kleine betekenisvolle stapjes met tastbare. Het belangrijkste idee achter de aanpak is dat het zorgt voor energie en voortgang in het transformatie proces zonder te vervallen in simplistisch korte termijn gewin of het doen van beloftes die niet zijn waar te maken. Een focus op het kleine voorkomt dat mensen overweldigd raken door de complexiteit van een vraagstuk.

Bovendien bevordert een focus op het kleine dat mensen niet te lang blijven steken in praten over en overgaan tot handelen. Het helpt dus ook om uitstel te voorkomen, omdat je niet hoeft te wachten op alle informatie, maar snel kunt beginnen en kijken wat het oplevert. Kleine stapjes zijn ook sneller uit te voeren omdat ze minder weerstand oproepen. Small wins zijn niet te verwarren met quick wins of laaghangend fruit, waarbij je juist met bekende oplossingen snel grote vooruitgang boekt, de zogenoemde ‘grote stappen-snel thuis’ aanpak.

Ook zijn small wins niet hetzelfde als best practices, het kan namelijk altijd beter. Small wins zijn dan wel klein, maar het gaat altijd om diepgaande veranderingen, waarbij sprake is van (radicaal) nieuwe praktijken, inzichten en waarden. Het gaat daarbij in principe om een combinatie van inhoudelijke (technische) en sociale (relationele) veranderingen.

Het realiseren van small wins zal dus per definitie wrijving opleveren. Door de wrijving aan te gaan kunnen small wins op kleine schaal laten zien hoe barrières zijn te doorbreken, zoals spanningen met gevestigde belangen, ingesleten routines of dominante business modellen. Dit is mooi aangeduid met het opzoeken van de plek der moeite. Small wins vormen daarmee de cruciale zaadjes voor maatschappelijke transities.

Kenmerken small wins

• Kleine stap op weg naar systeemverandering
• Tastbare resultaten voor direct betrokkenen
• Diepgaande verandering
• Overkomen bijbehorende wrijving en het slechten van barrières
• Verbinding inhoudelijke en sociale verandering
• Plek met energie om verder te experimenteren en te leren
• Potentie voor verdiepen, verbreden, verspreiden

Downloads

• Rapport tafelen over transities
• Small Wins, Termeer evaluation paradox

Meer weten?

• Circulaire Economie: Een rapport over onderzoek naar 'Mogelijkheden van de ‘small wins’ aanpak voor de transitie opgaven van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
• Kringlooplandbouw: Een 'Expertpaper over het bewerkstelligen van een transitie naar kringlooplandbouw'