Maakindustrie verduurzamen door werelden te verbinden

Dorine van den Beukel werkt op drie niveaus aan een duurzame maakindustrie in Friesland. Ze ondersteunt communities die met duurzame grondstoffen werken. Ze opent binnenkort in Bolsward een ‘Winkel van Nieuw Nijver’: een winkel met uitsluitend producten die duurzaam en regionaal zijn geproduceerd. En ze rammelt met creatieve oplossingen aan poorten van instanties om systemen te veranderen. In de Community of Practice Regionale Transities van DuurzaamDoor wisselt ze ervaringen uit. ‘Mijn slagkracht is veel groter geworden.’

‘Duizenden jaren lang hadden we een systeem waarin we spullen maakten met grondstoffen uit de buurt. Dat hebben we in honderd jaar tijd overboord gekieperd.’ Dorine van den Beukel windt zich op over de teloorgang van lokale productie en is vastberaden het tij te keren. Ze werkt aan de ‘Winkel van Nieuw Nijver’, een winkel met uitsluitend duurzaam en regionaal geproduceerde spullen. Daarvoor zijn behalve duurzame grondstoffen, in de eerste plaats vakmensen nodig. Dat lijkt geen probleem. Dorine is medeoprichter van de wol-community Pleed, die nu vier jaar bestaat. ‘Toen we vroegen wie wilde helpen om dekens te maken van Leeuwarder wol, werden we overspoeld met reacties. Nu zijn we een community van 1500 mensen door heel Nederland. We hebben zoveel mensen aan het spinnen en weven gekregen.’ Dorine wil er ook maar mee zeggen: ‘Onderschat de kracht van burgers niet en help hen om verandering teweeg te brengen.’ Ze voelt zich gesterkt nu de SER het begrip ‘brede welvaart’ heeft omarmd. ‘En veel nieuwe economen wijzen gelukkig op het belang van commons, communities, omgevingsprocessen en gemeenschapszin.’

Toch valt het nog niet mee om overheid en burgerinitiatieven bij elkaar te brengen, is haar ervaring. ‘Het werken met deze communities geeft mij energie en dat maakt me wendbaar. Maar een vervolgstap zetten is zonder samenwerking met de overheid lastig. En ik heb niet altijd de mogelijkheid om die samenwerking vanuit mijn eigen positie te realiseren. Dat is zonde, want lokale duurzame productie biedt kansen voor een krachtige duurzame economie. Dat is in het belang van ons allemaal.’

Ze vindt herkenning bij de deelnemers van de Community of Practice Regionale Transities van het rijksprogramma DuurzaamDoor. ‘Ook zij staan overal net even anders in. Het is fijn om het daarover te hebben. Hoe ervaren zij hun positie, welke stappen zetten ze, hoe kan het beter en hoe kunnen we anderen met onze lessen helpen. Het heeft me veel slagkracht gegeven.’

Het rijksprogramma DuurzaamDoor heeft haar project ‘Winkel van Nieuw Nijver’ onlangs aangemerkt als Regionale Transitie Werkplaats. Daarin kan Dorine als system convener gesprekken over de duurzame maakindustrie organiseren, dus ook met ambtenaren. ‘In die rol kan ik vanuit een andere positie naar systemen kijken. En bij de gesprekken met belanghebbenden probeer ik creatieve bypasses te maken en te sturen op opties waar niemand aan had gedacht.’ Zoals? ‘We moeten af van het plastic. Ik ondersteun daarom communities die met vezeltuinen, als alternatief voor plastic, aan de slag willen. Voor een duurzame productie. Mijn gemeente Súdwest-Fryslân heeft eerder voedselgemeenschappen gesteund, hier ligt een mooie volgende kans.’