Woon- en zorglandschap in gemeente Amersfoort

De ambities van gemeenten en regio’s zijn hoog: minder instroom in opvangvoorzieningen en beschermd wonen. Een kortere verblijfsduur in beschermde woonvormen en dus een grotere uitstroom doordat mensen vanaf het moment van opname doelgericht werken aan het vergroten van hun woonvaardigheden en zelfstandigheid. Dat vraagt om voldoende aanbod aan woningen en woonvormen tussen regulier wonen en beschermd wonen in, zodat dreigend daklozen en uitstromers uit verblijf snel een passende plek kunnen vinden. Voor de gemeente Amersfoort zochten we uit wat dat concreet betekent.

Gemeente Amersfoort zet – net als veel gemeenten – in toenemende mate in op door- en uitstroom vanuit verblijfsvoorzieningen voor jeugd, beschermd wonen en opvang. Het is immers voor niemand goed om langer dan noodzakelijk in een instelling te wonen; daarnaast brengt het wonen in een instelling hoge kosten met zich mee voor de gemeente. De gemeente staat dus voor een transformatieopgave richting afbouw van verblijf, toename van ambulante ondersteuning en het stimuleren van zelfredzaamheid van inwoners.

Landschapsschets

Niet alle inwoners kunnen direct volledig op eigen benen staan. Om iedereen een passende woonplek te kunnen bieden met de mate van begeleiding die bij hem of haar past, is een continuüm nodig van woonvormen dat loopt van regulier, zelfstandig wonen tot aan beschermde woonvormen met 24-uurs begeleiding. Om zicht te krijgen op het benodigde aanbod aan woonvormen in dit continuüm, heeft Companen samen met de gemeente Amersfoort een ‘landschapsschets’ gemaakt.

Ambities concreet vertalen

Op basis van gemeentelijke data en een uitvraag onder zorgaanbieders heeft Companen de huidige vraag naar woonvormen in beeld gebracht. Samen met de gemeente zijn vervolgens de soms nog abstracte beleidsambities uit de regiovisie Ondersteuning met noodzakelijk verblijf (OMNV) concreet gemaakt. Zo hebben we bijvoorbeeld bepaald wat de gewenste verblijfsduur is in een ‘tussenvorm’ zoals een kamertrainingscentrum, en met welk aantal de instroom in opvangvoorzieningen kan worden teruggebracht als vol wordt ingezet op preventie van huisuitzettingen.

Simulatiemodel

De gegevens over de huidige situatie en de met de gemeente geformuleerde aannames hebben we samen gebracht in een simulatiemodel. Zo hebben we een schets kunnen maken van het benodigd aantal plekken in opvang, beschermd wonen en ‘tussenvormen’, maar ook van het aantal (tijdelijke) woningen dat jaarlijks nodig is om mensen die zelfstandig kunnen wonen te huisvesten. Daarbij hebben we verschillende scenario’s doorgerekend: één waarbij alle ambities worden waargemaakt, maar ook één waarbij dit niet op alle fronten lukt.

Basis voor afspraken

Marieke Peters, adviseur Samenleven en Wonen bij de gemeente Amersfoort is blij met het resultaat: “Het onderzoek heeft ons enorm geholpen om het goede gesprek te voeren – intern, maar ook met zorgaanbieders en corporaties. Het is voor ons een goede basis om afspraken te maken met corporaties over het beschikbaar stellen van woningen, maar ook om beter te kunnen sturen op ruimtelijke ontwikkelingen.”