Hoe organiseer en faciliteer je bodemenergie in je beleid?

Aan de bodem (grond en/of grondwater) gekoppelde warmtepompen verzorgen in toenemende mate de energiezuinige verwarming, tapwaterbereiding en ook de koeling van woonhuizen, appartementen en bedrijfsgebouwen. Naast de ontwikkeling door overheden, energiebedrijven of ESCO’s van de breder gedragen veelal collectieve projecten op basis van grondwatersystemen (WKO), zijn er de laatste 20 jaar ook veel individuele of klein collectieve warmtepompsystemen met bodemlussen in gebruik genomen.

Groot potentieel

Per 2022 zijn ruim 100.000 gesloten bodemenergiesystemen in gebruik. Veel van de systemen zijn in de nieuwbouw van woningen omdat daar de voordelen van energiebesparing, koeling in combinatie met de blijvende waarde van de investering direct zichtbaar zijn. In de bestaande bouw komt het gebruik van gesloten bodemenergie met een warmtepomp intussen ook op gang, hier is vaak een aanvullende  investering in de isolatie van het pand nodig.

Regierol voor gemeenten

De gemeente is bevoegd gezag voor gesloten bodemenergiesystemen. Alle nieuw geïnstalleerde systemen worden middels een verplichte melding en registratie in de landelijke “WKO-tool” opgenomen. Daarnaast kan een gemeente het gebruik van gesloten bodemenergiesystemen stimuleren door het beschikbaar hebben van een bodemenergieplan. Ontwikkeling, uitvoering en realisatie van de projecten blijven daarbij in andere handen, maar een gemeente kan op deze wijze wel de regierol op zich nemen, zeker als zij ook overgaat tot het instellen van een interferentiegebied bodemenergie.

Voordelen bodemenergieplan

Zo kunnen van een gebied met woningbouwontwikkeling op voorhand energiebudgetten op kavelniveau worden aangeven waarbij de kavels onderling maar beperkte thermische invloed (interferentie) op elkaar hebben. Als de ontwerpers van de individuele systemen binnen budget blijven, zijn zowel de eerste als de laatste bewoners van een wijk verzekerd van langjarig en efficiënt gebruik van hun bodemenergiesystemen. Een ander voordeel van een bodemenergieplan is de harmonisatie van ontwerpparameters, waarbij elk ontwerp uitgaat van dezelfde ontwerpparameters, zoals bodemopbouw, warmtegeleiding, achtergrondtemperatuur en mogelijke effecten van grondwaterstroming. Voor zowel de gemeente zelf, maar ook voor projectontwikkelaars en bewoners ondersteunt dergelijke planvorming de beoogde verduurzaming.

Als laatste voordeel van een bodemenergieplan/interferentiegebied is dat de administratieve afhandeling van de meldingen van nieuwe systemen zeer eenvoudig door het bevoegd gezag met een checklist kan worden afgedaan. Ook dit leidt tot uniforme kwaliteit op een hoger niveau.

Meer kennis van zaken

Op 7 december is de Verdiepingscursus Bodemenergie voor Overheden, waarbij aan de hand van cases nader wordt ingegaan op de relevante zaken m.b.t. vergunningverlening en toezichthouden bij de realisatie en het in bedrijf hebben van gesloten bodemenergiesystemen. Lees meer op Bodemenergie.nl