Klagen bij BZK over de Woo

De introductiedossiers voor de nieuwe bewindspersonen van Rutte IV vormen interessant leesvoer. Helemaal in de nieuwe bestuursstijl wordt een en ander actief openbaar gemaakt voor eenieder. Ze geven ook aanleiding voor enkele verzuchtingen. Ik beperk me tot dat wat over de Wet open overheid wordt gezegd in het introductiedossier voor de bewindspersonen 'op BZK', het primair verantwoordelijke departement voor de Woo.

Bij het lezen van vooral deel II valt de nogal storende slag om de arm – die al vaker in documenten vanuit het Rijk is gesignaleerd – over de inwerkingtreding van de Woo op. Het zinnetje 'De Woo zal naar verwachting in 2022 in werking treden ter vervanging van de Wob' staat kennelijk in een document dat steevast wordt gebruikt als men weer iets moet schrijven over de Woo (en dus ook op p. 101 van deel II). We zien het elders ook terugkomen.

Prima in september 2021, maar na eind oktober 2021 toch echt niet meer. In oktober verscheen de Woo in het Staatsblad en dus valt aan de inwerkingtreding per 1 mei a.s. niet te ontkomen (zie dit blog). Je zou bijna denken dat het dossier al in september is samengesteld. Zou de formatie toch al eerder zijn afgerond? Op p. 104 en 106 wordt het nog gekker. Daar wordt immers nog gesproken van de mogelijkheid dat de Eerste Kamer de Woo zal aannemen...

Toch geeft het introductiedossier ook wat duidelijkheid voor de toekomst! Vooral over het in werking treden van een toch breed gevoelde dreiging van de Woo: de plicht om allerlei informatie actief openbaar te maken (op grond van artikel 3.3 Woo). Dat deel treedt niet in werking per 1 mei, dat was al duidelijk. Nu wordt duidelijk dat dit pas aan de orde is vanaf 1 januari 2023. Dat is iets concreter dan wat toenmalig demissionair minister Ollongren bij de behandeling in de Eerste Kamer van de Woo aan kon geven. Gek is wel dat dit uit een introductiedossier moet blijken en niet, zoals Ollongren destijds aankondigde, met een concreet en alomvattend plan. Een plan zou in het najaar van 2021 worden bekendgemaakt. Nu komt er dus iets van informatie, iets later en ook nog eens via een omweg, namelijk het introductiedossier. Het zal de nieuwe bestuurscultuur zijn.

Met de nadruk overigens op ‘iets van duidelijkheid’. Voor een goed deel blijft nog in het midden wat dan per wanneer verplicht zal zijn. Toch storend nu het genoemde artikel 3.3 de plicht geeft om 11 categorieën van informatie (van wetten tot beschikkingen en van vergaderstukken tot convenanten) vanzelf openbaar te maken en de wet er van uitgaat dat de komende jaren zo nu en dan een categorie zal worden aangewezen.

Zonde dat het nu nog zo vaag blijft. Veel overheden zijn namelijk druk doende zich voor te bereiden op 1 mei. Vooralsnog lijkt daarbij de boodschap te kunnen zijn dat ze zich in dat kader vooral moeten focussen op de passieve kant, het afdoen van Woo-verzoeken (waarover in een volgende column meer). Daarmee dreigt het speerpunt van de wet (actieve openbaarmaking aanzwengelen) enigszins aan momentum te verliezen…