RvS fluit burgemeester Harderwijk terug

De Raad van State heeft een woningsluitingsbevel van Harderwijkse burgemeester Harm-Jan van Schaick geblokkeerd, onder meer omdat die geen bewijzen van recente drugshandel kon overleggen. Het gaat volgens de hoogste bestuursrechter te ver om de vader en vier kinderen, waarvan één minderjarig, nu al voor twee maanden op straat te zetten.

Bestuursdwang

Met een last onder bestuursdwang besloot burgemeester Van Schaick in september 2019 om de woning voor zes maanden te sluiten. Het daartegen ingestelde bezwaar door de bewoner wees hij af. Maar de rechter vond eerder dit jaar al dat Van Schaick opnieuw over dit bezwaar moest beslissen en daarbij meer rekening moest houden met de ‘woonbelangen’. Daarop had Van Schaick in een nieuw besluit van half maart 2022 de sluitingsduur verkort tot twee maanden.

Voorlopige voorziening

De bewoner ging daartegen in beroep en verzocht de rechter een voorlopige voorziening te treffen met als doel het besluit van de burgemeester te schorsen totdat de bestuursrechter heeft besloten in de bodemprocedure over het hoger beroep, zodat hij voorlopig met zijn kinderen in de woning kon blijven wonen. De voorzieningenrechter ging daar eind april in mee, maar vond wel dat er dan binnen twee weken een zitting moest worden gehouden om te onderzoeken of de schorsing gehandhaafd moet blijven.

Voortzetting drugshandel

Die zitting vond plaats op 9 mei j.l. en daar werd geopperd om meteen een uitspraak te doen in de bodemprocedure, maar burgemeester Van Schaick gaf daar niet de benodigde toestemming voor. Daarop besloot de voorzieningenrechter zijn beoordeling te doen via een belangenafweging. Daarin ging de rechter in op de uitvoering van de Wet Damocles. Het algemeen belang van woningsluiting zou liggen in het voortzetten van de drugshandel vanuit het pand door de derde zoon. Twee andere zoons zitten al in detentie wegens drugshandel. De burgemeester had als munitie een bestuurlijke rapportage overlegd waarin anonieme meldingen van voortzetting van de drugshandel door de derde zoon stonden.

Onduidelijk

De meldingen van drugshandel door de derde zoon werden door de rechter als ‘relatief gedateerd’ afgedaan. Daarbij was een strafzaak tegen deze zoon geseponeerd. Van Schaick bracht daarop in dat hij niet meer informatie van de politie had ontvangen, omdat het strafrechtelijk onderzoek anders zou worden gefrustreerd. De voorzieningenrechter vond het echter ‘onduidelijk’ waarom Van Schaick dan niet informatie had overlegd met toepassing van artikel 8:29 Algemene wet bestuursrecht.

Woonbelang

Van Schaick wil ook een signaal afgeven dat drugshandel niet wordt getolereerd en dat op verzoeken om handhaving wordt gereageerd. Dat begrijpt de voorzieningenrechter wel, maar die stelt daar het woonbelang van de bewoner, en vier kinderen waarvan één minderjarig, tegenover. Er zou sprake zijn van een ‘familiair drugscircuit’, maar ‘onder de gezinsleden bevinden zich (deels minderjarige) kinderen die niets met de drugshandel te maken hadden’. Het algemeen belang bij onmiddellijke sluiting van de woning acht de rechter daarom minder zwaarwegend dan het woonbelang van de bewoner en zijn gezin. Zij mogen in de woning blijven totdat de rechter in de bodemprocedure op het beroep heeft beslist. Dat zal waarschijnlijk deze zomer gebeuren. Tot die tijd mag Van Schaick niet overgaan tot sluiting van de woning.

Ultimum remedium

Het sluiten van woningen door burgemeesters werd vorige week nog aangehaald door SP-Tweede Kamerlid Michiel van Nispen tijdens het drugsdebat. Die wees op een evaluatie van de Wet Damocles waaruit bleek dat woningsluitingen door burgemeesters te vaak ‘automatismen’ zijn en dat zij dan worden teruggefloten door de rechter. ‘Hoe regelen dat weer zoals door de wetgever is bedoeld, als ultimum remedium?’ Volgens minister Yeşilgöz is een woningsluiting inderdaad een ‘laatste redmiddel’. ‘Zo moeten burgemeesters er volgens haar in zitten.’ Soms is directe sluiting wel gerechtvaardigd, vindt ze, al wijst ze ook op een uitspraak van de Raad van State dat die meer rekening gaat houden met de nadelige gevolgen voor burgers en bedrijven. ‘Er wordt dus strenger getoetst en dat is goed.’