Wapenen tegen onbegrip

Net nu de daling van de huizenprijzen vrijwel heel Nederland in zijn greep heeft gekregen, valt de nieuwe woz-aanslag op de mat: deze maand versturen gemeenten de beschikkingen. Omdat de datum waarop de woningwaarde is gepeild 1 januari 2008 is, kan in voorkomende gevallen de actuele waarde lager liggen. Dit kan, zo vrezen gemeenten, tot onbegrip van de betaler leiden. Bovendien kan die onvrede ook worden gevoed door de verhoging van de ozbtarieven: die zijn in veel gemeenten opgehoogd met een inflatiepercentage. De inflatieverwachting voor 2009 is echter inmiddels zo’n 2 procent lager dan bij de opstelling van de gemeentelijke begrotingen nog werd verondersteld.

Veel gemeenten bereiden zich daarom al weken voor op boze reacties van de huiseigenaren. Ze riepen onder andere de hulp in van hun koepelorganisatie om standaard voorbeeldreacties op te stellen. En dus schreef de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) drie versies. ‘Conceptteksten voor communicatie’ heten de geprefabriceerde tekstblokken die gemeenten op hun website kunnen zetten of als toelichting bij de aanslag. kunnen voegen ‘Een goede communicatie is van belang’, aldus de VNG.

Dalende beurskoersen

In de modeltekst staat uitgelegd dat de waardepeildatum die van een jaar eerder is, waardoor de gemeente geen rekening kon en mocht houden met in 2008 opgetreden wijzigingen van het waardeniveau, bijvoorbeeld ten gevolge van dalende beurskoersen. Gemeenten zouden erop kunnen wijzen dat de prijs van een woning op 1 januari 2009 volgens ‘cijfers van CBS, Kadaster en NVM’ gemiddeld nog altijd 2 procent hoger ligt dan op de waardepeildatum 1 januari 2008.

In regio’s waar vorig jaar een prijsdaling is opgetreden, kan het voorkomen dat de wozwaarde naar de waardepeildatum 1 januari 2008 hoger is dan de actuele marktwaarde op het moment dat de nieuwe wozwaarde bekend wordt. Die pechvogels krijgen te lezen of te horen dat ze een jaar geduld moeten hebben: ‘Volgens de geldende systematiek wordt een verandering van de markt in 2008 zichtbaar in de woz-beschikkingen die begin 2010 worden genomen.’

De VNG doet verder gemeenten de tip aan de hand de huiseigenaar eraan te herinneren dat de afgelopen jaren ‘voordelig’ zijn geweest voor de belastingplichtigen, ‘omdat de onroerendgoedprijzen steeds zijn gestegen.’ Ruud Kathmann van de Waarderingskamer raadt gemeenten aan ‘slimme dingen’ te doen bij de afhandeling van bezwaarschriften: ‘Leg het extra uit, ga bij de mensen langs of laat ze op het gemeentehuis komen in plaats van ze te bestoken met brieven vol formeel juridisch taalgebruik. De ervaring is dat veel mensen na zo’n extra uitleg hun bezwaarschrift intrekken.’

Niet-woningen, altijd lastig

De afhandeltijd van woz-bezwaren door gemeenten verschilt enorm. Assen en Lelystad zijn met de ‘woningen’ in twee maanden klaar, Leiden en Westland doen er ruim zeven maanden over. Gemiddeld genomen komt volgens de benchmark Belasting overzicht grote gemeenten (Bogg) de bulk van de bezwaren ‘woningen’ binnen vijftig dagen tot afdoening. Met name de complexe bezwaren op niet-woningen hebben een lange doorlooptijd. Daar zijn gemiddeld 115 dagen mee gemoeid. De benchmark wijst uit dat gemeenten dubbel zo veel bezwaren krijgen van eigenaren van niet-woningen dan van woningeigenaren. Bedrijfspanden zijn over het algemeen lastiger te taxeren.

De afhandeltermijnen voor woningen kunnen onder andere zo verschillen omdat eeuwenoude panden in historische centra lastiger zijn te waarderen dan rijtjeshuizen in een Vinex-wijk. Verder speelt een rol hoe goed gemeenten hun databestanden op orde hebben. Door jaarlijks te taxeren, stijgt hun kwaliteit overigens. Van invloed is ook hoe het werkproces is ingericht. Assen is volgens woz-coördinator Tea Middelbos mede zo snel vanwege de samenwerking tussen de afdelingen vastgoed en financiën, waarbij vastgoed verantwoordelijk is voor het bestandsbeheer en financiën voor de afhandeling.

‘Op 28 februari gaan de beschikkingen de deur uit, inkomende bezwaren worden geïnventariseerd en een maand lang verzameld. Dat doen we per straat, per buurt. Anders moet je drie keer terug naar een straat. Wat natuurlijk helpt, is dat we relatief gezien weinig bezwaren hebben: vorig jaar 1,2 procent . Dat zijn 400 bezwaren. 99 procent is binnen twee maanden afgehandeld. In juni zijn we klaar en maken we ons op voor de volgende taxatieronde’, zegt Middelbos.